Nieuws
17-02-2025
> COTAN neemt (tijdelijk)
geen nieuwe tests ter beoordeling aan
Leden van het NIP lazen
recentelijk het artikel ‘Een duurzame toekomst voor de COTAN’ in nr. 1 (2025)
van De Psycholoog, dat opent met ‘De Commissie Testaangelegenheden
Nederland (COTAN) bezint zich op haar doel en rol. Daarom worden tijdelijk geen
tests ter beoordeling aangenomen.’ Ook de COTAN-website bericht
erover. Ik schrok ervan. Kort samengevat lijkt het een combinatie van
langdurige personele onderbezetting en een kostenplaatje, mogelijk spelen op de
achtergrond ook andere factoren een rol. Ik hoop dat van uitstel geen afstel
komt, de COTAN is een essentieel en onmisbaar orgaan in de wereld van de
psychodiagnostiek. Ze vertelt ons over de kwaliteit van instrumenten die we
gebruiken en beoordeelt tests op een manier, die de gemiddelde clinicus niet
beheerst. De meeste van ons haken af bij technische paragrafen in
testhandleidingen, die een beroep doen op weggezakte studiekennis, en zelf
nooit schrijven dat hun test onvoldoende betrouwbaar/valide is of een
niet-representatieve steekproef bevat. De COTAN helpt ons en beschermt dus ook
indirect cliënten tegen nieuwe instrumenten met een prachtige full-color
glimmende kaft maar een beroerde psychometrische ondergrond. Ik ben ook bang
dat uitgevers zónder de COTAN de lat minder hoog zullen leggen bij het
ontwikkelen van instrumenten, wetende dat een kundig kritisch onafhankelijk
meekijkend oog, waaraan het veld veel belang hecht, ontbreekt. Een test
ontwikkelen die aan de gewenste standaarden voldoet, is nu eenmaal duurder en
uitgevers hebben een commercieel belang.
17-02-2025
> Errata hoofdstuk
‘Intelligentieonderzoek’ in Handboek Psychodiagnostiek bij K&A
In het nieuwsbericht van
15-07-2024 las u over de nieuw verschenen 9e druk van het Handboek
psychodiagnostiek voor de hulpverlening aan kinderen en adolescenten,
waarin ik co-auteur ben van het hoofdstuk ‘Intelligentieonderzoek’. In zo’n
eerste oplage worden soms verbeterpunten ontdekt of zijn er updates t.o.v. het
moment van publicatie. Bekijk hier de Errata, met als belangrijkste punt een
nieuwe URL van de website van het CHC-platform. Heeft u ook iets ontdekt? Fijn als u het doorgeeft.
03-02-2025
> Nieuwe Algemene Standaard
Testgebruik NIP (AST) 2024
Binnenkort komt de nieuwe AST-NIP
2024 uit. Ik heb hieraan een kleine bijdrage mogen leveren. De geactualiseerde
AST zal naar verwachting beschikbaar zijn na het Psychodiagnostiek-congres op
13 maart.
12-01-2025
> Nieuwsbrief 2025-1
Nieuwsbrief
2025-1 is uit. Hieronder treft u de
inhoud aan. De verspreiding onder ongeveer 5600 abonnees neemt 1-2 weken in
beslag vanwege dagquota m.b.t. het maximum aantal geadresseerden
(spambeveiliging).
1)
Update: IQ Scorehulp Kaldenbach 1.20
(2025)
2)
Nieuw: AVL Scorehulp (ADHD
Vragenlijst)
3)
Hoofdstuk ‘Intelligentieonderzoek’ in
Handboek Psychodiagnostiek bij K&A
4)
WISC-V: interview vertaalslag naar (behandel)praktijk en veel gemaakte interpretatiefouten
5)
WAIS-5-NL in
ontwikkeling
6)
WISC-V
Figuur Zoeken: strategie (demonstratie/instructie) & spontane correcties
7)
WISC-V:
aanvullende Non-Verbale Index incompleet?
8)
WISC-V:
nooit index-IQ’s en TIQ weglaten bij een significant verschil
9)
WISC-V:
hoelang minimaal in Nederland/Vlaanderen wonen?
10)WISC-V
Rekenen: Fluid Redeneren of Werkgeheugen?
11)WISC-V
(en andere tests): pas op met leeftijdsequivalenten!
12)Visueel
ondersteunen: tekenen
13)Psycho-educatie
IQ & NPO: poppetjesdiagram
en brugmodel
14)ApolloPraktijk.nl:
testnieuws, vakmaterialen, artikelen en 2e hands testverkoop/ verhuur
01-01-2025
> Nieuw: AVL Scorehulp
(ADHD-vragenlijst)
Onder ‘Overige tests’ kunt u
lezen over de gloednieuwe AVL Scorehulp, uiteraard gebaseerd op de normering
uit de meest recente handleiding (2018). Bespaar vanaf nu veel tijd en geld
door met deze AVL Scorehulp te werken, in plaats van handmatige scoring of
geautomatiseerde scoring waarin u per vragenlijst een aantal euro’s betaalt.
Bekijk de YouTube video trailer en lees het
informatiebestand.
27-09-2024
> Interview in ‘Hoe schrijf
ik een behandelverslag?’ (Willems, 2024)
Supervisor Kinder- en
Jeugdpsycholoog NIP Ruth Willems heeft een mooi boek geschreven over het
schrijven van behandelverslagen tijdens opleidingstrajecten. In dit boek staat
een interview met mij,
waarin ik vertel hoe je de cognitieve capaciteiten van een kind kunt betrekken
bij het vormgeven van je behandeling (wanneer heeft een meting meerwaarde?) en
hoe je een WISC-V profiel kunt vertalen naar de (behandel)praktijk. Ook
bespreek ik enkele veelgemaakte interpretatiefouten, bijv. dat de index Fluid
Redeneren over probleemoplossende vaardigheden zou gaan en dat je op basis van
de index Visueel Ruimtelijk uitspraken zou kunnen doen over het plannen en
overzien van je eigen gedrag en de gevolgen daarvan.
15-07-2024
> Hoofdstuk
‘Intelligentieonderzoek’ in 9e druk Handboek psychodiagnostiek bij
K&A
Al jarenlang is het Handboek
psychodiagnostiek voor de hulpverlening aan kinderen en adolescenten een
gerenommeerde psychodiagnostische ‘bijbel’. In juni verscheen de 9e
druk (2024). In dit handboek heb ik met enkele collega’s hoofdstuk 10 over
intelligentieonderzoek mogen schrijven (zie ook onder ‘Publicaties’).
12-05-2024
> 10 functies van
zelfbeschadigend gedrag
Onder ‘Downloads’ is onderaan de
pagina een document toegevoegd: 10
functies van zelfbeschadigend gedrag, waar u als hulpverlener suggesties
krijgt over de manier waarop u hierover met iemand in gesprek kunt gaan
(houding) en vragen die u kunt stellen om zicht te krijgen op de reden waarom
iemand aan zelfbeschadiging/zelfverwonding/self-harm doet.
05-03-2024
> Website NAH Advies wordt
Google Drive
Zie het bericht onder ‘Overige
tests’, collega Rémy Antonides heeft al jaren een platform waarop hij gratis
veel scorehulpen deelt die hij heeft ontwikkeld. Zijn website stopt binnenkort,
maar via zijn Google Drive kunt u
zijn hele collectie heel eenvoudig downloaden. O.a. de vrij nieuwe NPV-J-3
staat er al tussen.
14-02-2024
> Foutje Technische
handleiding WPPSI-IV (interpretatie discrepantie IZ-FZ)
Een opmerkzame collega ontdekte
een foutje in de Technische handleiding van de WPPSI-IV (blz. 143), waar een
inhoudelijke passage staat over de interpretatie van een verschil tussen de
subtests Insecten Zoeken en Figuur Zoeken. In beide beschreven
scenario’s (IZ>FZ en IZ<FZ) zou dit duiden op goed overzicht kunnen
houden. En dat kan natuurlijk niet. Er werd contact gezocht met de uitgever,
die het netjes uitzocht, de fout erkende en het zal aanpassen in de volgende
druk. Omdat Pearson niet de gewoonte heeft om ontdekte fouten te communiceren
naar de gebruikers (bijv. via errata of door een vermelding op de productpagina
van de betreffende test), vermeld ik het hieronder en vraag ik u mij te blijven
melden als u foutjes heeft ontdekt in psychodiagnostische testhandleidingen of
formulieren, zodat we met elkaar de gevolgen voor onze cliënten kunnen
beperken.
Huidige incorrecte tekst (in alle
reeds verschenen drukken)
De vergelijking tussen deze
subtests geeft informatie die van belang kan zijn voor de interpretatie van de
Vsl. Een discrepantie waarbij IZ groter is dan FZ impliceert dat de herkenning
een sterke kant is en mogelijk ook het houden van overzicht . Een discrepantie
waarbij FZ groter is dan IZ duidt op goed overzicht kunnen houden. De
vergelijking tussen de processcores FZg en FZw kan meer inzicht geven in deze
discrepantie.
Voorgenomen aangepaste tekst in
nog te verschijnen volgende druk
De vergelijking tussen deze
subtests geeft informatie die van belang kan zijn voor de interpretatie van de
VsI. Een discrepantie waarbij IZ groter is dan FZ impliceert dat de
(detail)herkenning een sterke kant is. Een discrepantie waarbij FZ groter is dan
IZ duidt op goed overzicht kunnen houden en zelf een zoekstrategie kunnen
bedenken en hanteren . De vergelijking tussen de processcores FZg en FZw kan
meer inzicht geven in deze discrepantie.
14-10-2023
> Update: IQ Scorehulp 1.19b
Er is een nieuwe update
beschikbaar (1.19b) van de IQ Scorehulp. In de b-versie is t.o.v. de
1.19-editie een door een oplettende collega ontdekte fout hersteld m.b.t. de
sterkte/zwakte-analyses op het niveau van de primaire indexen/subtests van de
WISC-V en WPPSI-IV. In een kleine minderheid van de profielen kon het op
sommige leeftijden en bij specifieke indexen/subtests voorkomen dat er ten
onrechte géén melding ‘Z’ (=zwakte) verscheen bij verschillen exact ter
grootte van de kritieke waarde (alleen bij zwaktes en niet bij sterktes,
het betreft hier vergelijkingen met GIS en GGS-P). Daar waar absolute
verschillen volgens de handleiding vanaf de kritieke waarde afwijkend
zijn (dus ook inclusief verschillen ter grootte van de kritieke
waarde), verscheen door de formules in de IQ Scorehulp pas de ‘Z’-melding als
de kritieke waarde overschreden werd. En dan hoort natuurlijk niet, de
handleiding is de basis. In de IQ-Scorehulp
1.19b is dit gecorrigeerd en kunt u op werkblad ‘Info’ bij de
updategeschiedenis in meer detail lezen wat er nieuw is in de IQ Scorehulp
1.19b, maar dit is de enige inhoudelijke aanpassing.
14-09-2023
> Update enveloppe archiveren
ruwe testgegevens
Onder ‘Downloads’ stonden al een
aantal jaar voorbeelden uit de GGZ van bedrukte enveloppen waarin u de papieren
ruwe testgegevens kunt archiveren (indien u niet kiest voor het scannen naar
het EPD). Hiervan is nu een update geplaatst, waarin de enveloppen voor K&J
en Volwassenen zijn samengevoegd en de WGBO-bewaartermijn is aangepast van 15
naar 20 jaar, conform de verandering in deze wet sinds 2020.
03-09-2023
> Artikel cross-culturele
verschillen en fairness van visueel-ruimtelijke intelligentietests
Gonthier (2022) publiceerde een review over
cross-culturele verschillen op visuele/visueel-ruimtelijke (onderdelen van)
intelligentietests. Er wordt vooral ingegaan op de Raven’s Matrices en
onderdelen van Wechslertests. Maakt het feit dat taal geen (wezenlijke) invloed
speelt dergelijke tests cultureel ‘fair’ en zijn prestaties dus ‘cultuurvrij’?
Het antwoord is ‘nee’. Ook non-verbale IQ-test doen een beroep op allerlei
(impliciete) cultuurafhankelijke kennis en ervaring. Het artikel zet de
schijnwerpers op matrix-taken, waaruit de hele Raven’s 2 Progressive Matrices
bestaat, maar ook bijv. het onderdeel Matrix Redeneren van de WISC-V, WAIS-IV
en WPPSI-IV, en het onderdeel Matrices van de KIQT+. We kunnen dus taal wel uit
een test(onderdeel) halen, maar de non-verbale onderdelen blijven ‘westers’ en
dus benadelend voor bepaalde groepen mensen.
Is het eigenlijk erg dat tests
cultuursensitief zijn? Ik vind van niet (u merkt het al, gaat niet meer over
het artikel en is ‘naar aanleiding van…’). Intelligentie is een contextueel
construct, het gaat over hoe goed en soepel je kunt functioneren in een
omgeving en wat daarin van je gevraagd wordt. Het is dus een adaptief begrip.
We nemen intelligentietests doorgaans af om het functioneren van de afgelopen
periode te verklaren (waarom gaat het slecht op school en waar ligt dat aan?)
of voor de nabije toekomst te voorspellen (bijv. bij indicatiestelling voor
onderwijs of behandeling). En dat functioneren is altijd in een context. Dus
dan vind ik het niet zorgelijk als er ook elementen van die context in de test
zitten. Zolang de testprestatie ook (proportioneel) correspondeert met het
functioneren in de praktijk, dan is de test nog steeds ecologisch valide en
‘fair’. Je kunt je wel afvragen of iemand die hier net gekomen is uit een ander
werelddeel dan minder intelligent zou zijn, of dat de lagere testscore dan
vooral iets zegt over het feit dat iemand nog niet zo ingevoegd is in wat we
hier belangrijk vinden. Omgekeerd zal mijn intelligentie ook ineens flink dalen
als ik naar een ander deel van de wereld verhuis, waarbij ik in een omgeving
kom waarin ik minder soepel kan functioneren, los van de taal. Naarmate je meer
integreert/accultureert, verwacht je dan ook dat je IQ ‘bijtrekt’. Dat maakt
dat veel intelligentietests ook voorwaarden stellen over hoe lang je al in een
bepaald land moet zijn of in welke mate je de taal moet beheersen voor afname
van de test (andere tests melden vooral welk criterium op dit vlak bij de
normeringsgroep is gehanteerd). Wijk je daar bewust toch van af, vermeld dan
altijd dat je testbevinding een tijdelijker karakter heeft en een
onderschatting vormt van de intelligentie/werkelijke mogelijkheden.
Ik vind dat je een non-verbale
test in principe alleen maar moet doen ‘als het echt niet anders kan’, omdat
ook taal verklarend en voorspellend is t.a.v. het functioneren. Wil je geen
talige onderdelen afnemen, overweeg dan de niet-talige onderdelen van de
reguliere Wechslertests (WPPSI-IV, WISC-V en WAIS-IV) af te nemen. Een WNV
(Wechsler Non Verbal) heeft bijv. maar 4 subtests, terwijl de WISC-V het
dubbele (8 subtests) aan non-verbale onderdelen kent, met ook de optie om 3
primaire indexscores te berekenen (VRI, FRI en VsI) en 1 aanvullende indexscore
(NVI). Wel mis je dan de optie om een TIQ te berekenen, wat een WNV, SON-R,
Raven’s of KIQT+ wel kunnen. En er is ook discussie mogelijk over of ‘méér’ ook
‘beter’ is (betrouwbaarheid/validiteit), ook al voelt het voor clinici fijn om
een gedifferentieerd profiel ter beschikking te hebben.
24-06-2023
> Artikel onderzoek
vergelijking WPPSI-IV vs. WISC-V scores
Salonen e.a. (2023) publiceerden
onlangs een interessant artikel,
waarin scoreprofielen van de WPPSI-IV en WISC-V tegen elkaar werden afgezet: Comparison
of WPPSI-IV and WISC-V cognitive profiles in 6–7-year-old Finland-Swedish
children – findings from the FinSwed study. Er werden significant lagere
scores op een aantal equivalente WISC-V subtests en indexen gevonden, ook het
WISC-V TIQ was significant lager dan het WPPSI-IV TIQ. Lees het artikel voor
alle details en nuances. Sowieso goed om te weten en mogelijk is het ook van
invloed op de instrumentkeuze bij 6-jarigen.
19-03-2023
> Update WISC-V Taakkaarten
(maart 2023)
De WISC-V Taakkaarten zijn handige
en voor kinderen aantrekkelijke thematische kaarten, die helpen bij het
structureren en stimuleren tijdens een testafname. Uitgebreide informatie over
gebruik van de Taakkaarten leest u onder ‘WISC-V’ op deze website. De vorige
(eerste) versie verscheen in november 2019. De huidige update kent 2
veranderingen: op de achtergrond van de Taakkaart Voetbal stond Lionel Messi in
het shirt van zijn inmiddels oude club Barcelona. Dat is nu vervangen door
Messi in het shirt van zijn thuisland Argentinië (ook al heeft dat een kleine
bijsmaak voor ons na het WK van afgelopen najaar). De andere verandering is dat
de lettertypes nu zijn ‘ingebakken’ in het bestand (zie onderstaand
nieuwsbericht voor toelichting), waardoor de prints een stabiele lay-out hebben,
ongeacht via welke pdf-applicatie u het print.
26-11-2022
> Aantal pdf-downloads nu met
ingebakken lettertypes
Sommige instellingen zijn
overgestapt op Google Workspace (geen aanrader), waardoor ze niet meer met
Microsoft Office en andere ‘third party’ software kunnen werken, maar alleen
met online Google-equivalenten daarvan. Dat heeft vooral gevolgen voor de wat
complexere Officebestanden zoals scorehulpen; de lay-out, functionaliteit en
beveiliging van bestanden wordt geweld aan gedaan. Binnen de Google Workspace
kunt u ook geen gebruik maken van de Adobe Acrobat Reader, het
standaardprogramma voor pdf-bestanden. Het gevolg is dat pdf-bestanden er op
het scherm vaak prima uitzien in de alternatieve software, maar dat u
vervolgens onaangenaam verrast wordt bij de papieren prints, met een afwijkende
lay-out. Sommige lettertypes (fonts) en eigenschappen als vet en cursief worden
niet goed weergegeven bij het afdrukken, tekst wordt ook horizontaal
gecomprimeerd of uit elkaar gerekt en dat kan per woord verschillen. Zo ook bij
een aantal pdf-bestanden van mijn website. Ik heb bij de meest gebruikte
pdf-bestanden daarom de lettertypes nu ‘ingebakken’, waarmee het
lay-outprobleem verholpen lijkt. Als u de nieuwe bestanden in de Adobe Acrobat
Reader opent, krijgt u bovenaan onderstaande melding te zien. Geven andere
bestanden op mijn site problemen? Laat het gerust weten.
09-11-2022
> Nieuwsbrief 2022-1 is uit!
Lees hieronder de inhoud
U heeft er langer op moeten
wachten dan anders, maar nu is het zover; de Nieuwsbrief 2022-1 is uit!
Hij is wat langer, nu er punten van enkele jaren zijn opgespaard. De
Nieuwsbrief bevat wederom enkele ‘cadeautjes’, met als vermoedelijk hoogtepunt
voor u de IQ Scorehulp Kaldenbach 1.19 (veel veranderd, o.a. de WPPSI-IV is
toegevoegd). Hieronder treft u de inhoud aan.
Het verspreiden van de
Nieuwsbrief onder een kleine 6300 abonnees is een hele operatie, omdat zowel
mijn mailaccount als dat van ontvangende mailservers is ingesteld op het
tegengaan van spam. Nieuwsbrieven zijn bulkmails en daarmee altijd ‘verdacht’.
Voeg mijn mailadres toe aan uw contacten en/of lijst met veilige afzenders om
de kans te vergroten dat de Nieuwsbrief niet in uw map met ongewenste berichten
binnenkomt of die niet eens bereikt. E.e.a. betekent dat er maar een maximum
aantal geadresseerden per mail toegestaan is en mijn mailaccount mij na het
bereiken van het dagquotum 24 uur ‘bevriest’ voordat ik de volgende lichting
kan versturen. Bent u dus abonnee, hoort u van de Nieuwsbrief maar heeft u nog
niets ontvangen? Twijfel niet direct of u nog wel op de verzendlijst staat en
wacht nog even af tot 15 november voordat u mij mailt. Mogelijk was uw
mailadres gewoon nog niet aan de beurt. Houd sowieso ook af en toe de
Nieuwsberichten op de website (deze webpagina) in de gaten. Niet al deze
berichten komen in de Nieuwsbrief en niet alle onderwerpen van de Nieuwsbrief
worden op deze webpagina apart besproken.
1)
Update: IQ Scorehulp
1.19
2) IQ Scorehulp 1.19
video video tutorial (YouTube)
3)
Nieuw: Checklist
Start Psychodiagnostisch Onderzoek
4)
Base rates:
klinische relevantie?
5)
Recensie
‘Handboek intelligentietheorie en testgebruik’ (Resing, 2021)
6)
Interview
disharmonische profielen
7)
Rapporten
zonder scores? Niet doen!
8)
Voorkeur
volledige WISC-V afname
9)
Bespaartip
WISC-V Responsformulieren
10)Nieuwe
tests: WPPSI-IV, Raven’s 2 Progressive Matrices en KIQT+
12)Update: 15-WT-K Scorehulp 1.11 (5e druk handleiding,
2021)
13)ApolloPraktijk.nl:
testnieuws, vakmaterialen, artikelen en 2e hands testverkoop/ verhuur
14)PO’s
in coronatijd
16-10-2022
> Recensie 2e
editie ‘Handboek Intelligentietheorie en Testgebruik’ (Resing, 2021)
Vorig jaar verscheen de 2e
en herziene editie van het ‘Handboek Intelligentietheorie en Testgebruik’ onder
redactie van Wilma Resing. Veel bekende collega’s hebben aan het boek
meegewerkt. Ik heb er een recensie
over geschreven, waarin vooral het WISC-V hoofdstuk onder de loep genomen is.
Als u dit boek bezit, raad ik u aan de recensie te lezen, omdat u dan een
aantal inhoudelijke foutjes handmatig kunt corrigeren en soms ook
interpretatiemisverstanden worden voorkomen. Verder leest u in de recensie
e.e.a. over de classificatie van IQ-scores, belangrijke informatie en citaten
over de blijvende waarde van het TIQ bij disharmonische profielen (hierover
bestaan hardnekkige misverstanden). Onder meer vanwege deze punten is het lezen
van deze recensie niet alleen van belang voor mensen die het boek hebben of
aanschaf overwegen. Punten van het boek worden in de recensie ook gebruikt voor
‘vakinhoudelijke uitstapjes’ naar onderwerpen, die relevant zijn voor
iedereen die met de WISC-V werkt en net zo goed een plek verdiend hadden in
de Nieuwsbrief.
Ook is er aandacht voor de
onafhankelijkheid en objectiviteit van de informatie in dit handboek, nu de
uitgever van dit boek ook de uitgever is van veel van de besproken IQ-tests,
waarbij het bovendien regelmatig de testauteurs zelf zijn, die de hoofdstukken
over hun eigen tests hebben geschreven. Is er reden om aan te nemen dat
kritische geluiden over de instrumenten van Pearson en/of de betrokken
testauteurs minder aan bod komen in dit boek? En kun je vanuit diezelfde
gedachte ook vragen stellen over het feit dat er in de COTAN ook testauteurs
zitten, wiens instrumenten door hun eigen commissiecollega’s worden beoordeeld?
En wat te denken van de COTAN-database/documentatie met beoordelingen die door
het NIP uitgerekend ter uitgave is ondergebracht bij een testuitgever (Boom),
die hun eigen instrumenten ook regelmatig aan de commissie voorlegt en directe
commerciële belangen heeft bij die beoordeling? Moeten we ons zorgen maken of
is het onvermijdelijk, logisch en een storm in een glas water? U leest het in de
recensie.
04-09-2022
> IQ Scorehulp video tutorial
op YouTube (tevens ‘sneak preview’ van de 1.19)
In 2017 maakte ik een eerste video tutorial over wat toen nog de WISC-III Scorehulp heette. Inmiddels zijn we 5 jaar verder en is het de hoogste tijd voor een update, nu de WISC-V en WPPSI-IV hun voorgangers hebben opgevolgd. In ruim 8 minuten krijgt u een rondleiding door de allernieuwste 1.19-editie van de IQ Scorehulp, die binnenkort verschijnt (abonneer u via ykaldenbach@hotmail.com op de gratis Nieuwsbrief over intelligentiediagnostiek bij K&J en u ontvangt vanzelf bericht als het zover is). In deze versie zijn een groot aantal wijzigingen doorgevoerd, de belangrijkste is natuurlijk de toevoeging van de WPPSI-IV. Ik raad iedereen die met de IQ Scorehulp werkt aan deze video te bekijken, zodat u zeker weet dat u de IQ Scorehulp correct gebruikt en geen mogelijkheden onbenut laat. Veel vragen die ik over de IQ Scorehulp krijg en soms ook misinterpretaties die dan aan het licht komen, zijn verwerkt in deze tutorial. Mocht de muziek u afleiden, dan kunt u het geluid gerust uitzetten zonder iets te missen.
18-04-2022
> Nieuwe Scorehulp Kaldenbach
t.b.v. de 15-Woorden Test voor Kinderen (update èn recensie n.a.v. 5e
druk handleiding, 2021)
In 2021 kwam de 5e
druk van de handleiding van de 15-WT-K uit, waarin behoorlijk wat is toegevoegd
t.o.v. de 4e druk (2020) en hier en daar ook echt veranderd (soms
andere decielscores en percentielscores bij dezelfde testprofielen). Zie onder
‘Overige tests’ het informatiebestand
over de nieuwste 15-WT-K Scorehulp en bekijk hieronder de trailer (YouTube demonstratievideo),
waarin u een ‘live’ rondleiding krijgt en ziet hoe eenvoudig en
gebruikersvriendelijk de 15-WT-K Scorehulp werkt. Wilt u meer achtergrondinfo
over deze test lezen, dan verwijs ik graag naar de recensie van Yaron
Kaldenbach n.a.v. deze 5e druk. In dit bestand is ook de recensie
over de 4e druk opgenomen, die naast positieve punten en kritische
kanttekeningen ook veel praktische overwegingen en aanbevelingen bevat voor
zowel de testgebruiker als de testauteur). De 15-WT-K Scorehulp is toepasbaar
bij de meest recente testversie. Schafte u al eerder een Scorehulp aan voor
deze test, dan ontvangt u de update tegen een gereduceerd tarief van €25,-.
01-11-2021
> Artikel over ‘testing the
limits’ (met WPPS-IV voorbeelden)
In september verscheen een mooi
en interessant artikel
over de meerwaarde van ‘testing the limits’ bij psychodiagnostiek: ‘Zo haal je meer uit een testafname:
stappenplan om extra diagnostische informatie te verzamelen’. Het is
geschreven door Joëlle Dek (medewerker van Pearson), Jos Hendriksen en Petra
Hurks (bekende collega’s met een mooie staat van dienst en auteurs van de
WPPSI-IV-NL). Vrij vertaald gaat dit over het afwijken van de
gestandaardiseerde afnameprocedure, met als doel om er dan aanvullende
informatie uit te kunnen halen. Bijvoorbeeld door wat extra tijd, pogingen of
hulp te geven. Vanzelfsprekend moet je je bij het afwijken wel altijd
realiseren wat je hiermee doet in relatie tot de betrouwbaarheid en validiteit
van je meting. Houd dus altijd het doel van je meting voor ogen. Ook de timing
van ‘testing the limits’ tijdens je afname is van belang, want als je het al
tijdens de reguliere afname doet, dan kun je het kind hiermee extra helpen,
waardoor het ook een voordeel heeft t.o.v. de normgroep bij het maken van
volgende items. Dan kun je een geflatteerde score krijgen. Na wat algemene
punten illustreren de auteurs e.e.a. met concrete voorbeelden van WPPSI-IV
subtests.
29-09-2021 >
Brain Blocks psycho-educatie autisme (ASS): samenvatting voor cliënt
Onder ‘Downloads’ is de door mij
gemaakte Brain Blocks
samenvatting psycho-educatie autisme toegevoegd, een bestand dat u kunt
meegeven aan de cliënt en diens gezin, na het geven van psycho-educatie over
autisme volgens de Brain Blocks methode. Ik vind Brain Blocks een mooie
methode, maar miste nog ‘iets’ om achteraf te kunnen meegeven aan de cliënt, om
te voorkomen dat het verwaterd en op termijn verloren kan gaan. Juist omdat het
zo’n eigen taal spreekt, is het mijns inziens van toegevoegde waarde dat men
dit naderhand nog eens kan nalezen. Feedback is van harte welkom, het is een
eerste versie.
26-08-2021
> Update BRIEF-grafiek
(Hendriks)
Onder 'Overige tests' vindt u per
heden de augustus 2021-update van het bestand waarmee u voor de BRIEF alle
gegevens eenvoudig in een mooie grafiek kunt laten weergeven en deze kunt
overnemen in uw rapportage. Met dank aan collega Judith Hendriks.
07-07-2021
> Checklist Start
Psychodiagnostisch Onderzoek (uitleg bij aanvang PO)
Onder ‘Overige tests’ is de Checklist
Start Psychodiagnostisch Onderzoek (juli 2021) toegevoegd. Deze checklist
(vooral gericht op prestatieonderzoek zoals intelligentieonderzoek en
neuropsychologisch onderzoek) is een lijst met punten die vaak aan de orde
(kunnen of moeten) komen in het gesprekje voorafgaand aan een PO. Het bevat
input voor uw uitleg bij aanvang. De meeste testonderzoekers hebben in de loop
der jaren hun eigen ‘beginriedel’ opgebouwd, maar gek genoeg vindt u er in
handboeken over psychodiagnostiek zelden informatie over. Sommige
testhandleidingen beschrijven wat u tegen een kind kunt zeggen voordat u
begint, maar dit is doorgaans summier, heeft alleen betrekking op de
betreffende test en doet niets met de ouders. Vandaar dat ik mijn eigen
‘lijstje’ deel. Het bestand is erg volledig en u zult zelden alles doornemen. Beschouw het vooral als
een document om uit te putten, voor wat bij uw situatie past. Toepassing hangt
af van de context (op scholen worden kinderen bijv. vaak uit de klas gehaald en
zijn ouders daar helemaal niet bij, u moet ze dan wel vooraf gesproken hebben
i.v.m. de ‘geïnformeerde toestemming’) en de leeftijd van het kind. Feedback is
welkom, het is een eerste versie.
03-05-2021
> Recensie nieuwste
15-Woorden Test (2020) voor kinderen
De 15-Woorden Test is al jaren
een begrip binnen de neuropsychologische testdiagnostiek. Van de kinderversie
(genormeerd voor 6 t/m 12 jaar, maar volgens de testauteur t/m 15 jaar
toepasbaar) verscheen in 2020 alweer de 4e druk, waarin naast een artikel over herkenningsgeheugen
bij kinderen o.a. achtergrondinformatie is uitgebreid en aanwijzingen zijn
opgenomen voor gebruik en interpretatie, ook bij kinderen boven de 12 jaar.
Lees de recensie van Yaron
Kaldenbach, die naast positieve punten en kritische kanttekeningen ook veel
praktische overwegingen en aanbevelingen bevat voor zowel de testgebruiker als
de testauteur. Naderhand zijn nog enkele tekstuele en inhoudelijke wijzigingen
aangebracht (zie datum laatste wijziging onderaan de recensie).
28-03-2021
> Artikel over effect contact
met onderzoeker op testprestatie
Een collega wees me op een
interessant artikel
van Gidron (2020) en zijn Israëlische collega’s, die bij kinderen met ADHD o.a.
keken naar het effect van de kwaliteit van het contact met de onderzoeker op de
uitkomsten op enkele executieve functietaken. En wat bleek? Een positieve
evaluatie van het contact met de onderzoeker was geassocieerd met betere
testprestaties. Kortom, het doet er dus toe dat kinderen zich tijdens het (N)PO
bij ons op hun gemak voelen, dat ze ons vriendelijk en positief vinden en de
kinderen zich gestimuleerd voelen om hun best te doen. Ze doen het ook een
beetje voor ons en we mogen dus best een beetje ons best doen om aardig
gevonden te worden. Deze uitkomsten voelen ook wel logisch en doen u misschien
wel denken aan uw middelbare school, waar u het vaak net wat beter deed op vakken
van een sympathieke docent, door wie u zich gezien voelde en waarvoor u net een
stapje harder liep.
20-02-2021
> Interview over
disharmonisch intelligentieprofiel
Medio januari verscheen in het
populair-wetenschappelijke tijdschrift Psychologie
Magazine een artikel over disharmonische intelligentieprofielen, waarin
Yaron Kaldenbach wordt geïnterviewd. Klik op onderstaande afbeelding om het
artikel ‘Super in taal,
matig in rekenen?’ te lezen, dat is toegevoegd onder
‘Publicaties’.
10-02-2021
> Geld besparen met de
WISC-V: Formulieren A en B scheiden in Responsformulier 1 (SSC & SZ)
We weten allemaal dat
intelligentietests duur in aanschaf zijn, maar heeft u ook een idee wat een
enkele afname met de formulieren eigenlijk kost? Voor de WISC-V kost het per
papieren afname op dit moment €23,95 (incl. btw, excl. verzendkosten). We mogen
natuurlijk niet kopiëren, maar er is een manier om toch iets te besparen: voor
subtests Symbool Substitutie Coderen
en Symbool Zoeken gebruikt u bij
kinderen van 6/7 jaar Formulier A en voor de 8 t/m 16-jarigen Formulier B. Deze
zitten beide in Responsformulier 1 en zijn eenvoudig en netjes van elkaar los
te scheuren, waarmee u per testafname €7,63 bespaart.
10-02-2021
> Reactie COTAN n.a.v.
nieuwsbericht 27-01-2021
In het onderstaande nieuwsbericht
d.d. 27-01-2021 wordt genoemd dat de COTAN is geïnformeerd over dit bericht om
hen in de gelegenheid te stellen hierop te reageren, vanuit het principe van
hoor en wederhoor. De COTAN heeft 09-01-2021 laten weten hiervan geen gebruik
te maken. Conform de vaste beoordelingsprocedure
van de COTAN – zoals beschreven op de website en in de Algemene
Voorwaarden van de COTAN – gaan zij inhoudelijk niet in op definitieve
testbeoordelingen. Zij noemen een nieuwsbericht
op de website van het NIP, waarin beschreven wordt hoe de COTAN werkt en op
welke manieren zij de (belangrijke) verbinding tussen (test)praktijk en
wetenschap heeft gezocht en blijft zoeken. Dit vooruitlopend op een aantal
brainstormsessies van de COTAN met NIP-leden die volgende maand starten.
27-01-2021
> Zorgen over de
COTAN-beoordelingsprocedure voor het neuropsychologisch testgebruik
Eind 2020 verscheen de
COTAN-beoordeling van de COTAPP, een digitale neuropsychologische test om
aandacht, informatieverwerking en executieve functies bij 6 t/m 12-jarigen in
kaart te brengen. De beoordeling begint veelbelovend met 3x ‘goed’, de normen zijn
‘voldoende’, maar de betrouwbaarheid en validiteit krijgen een ‘onvoldoende’.
N.a.v. de beoordeling schreven de testauteurs, waaronder niet de minsten, een
reactie waarin zij beargumenteren dat het huidige COTAN-beoordelingssysteem
niet geschikt is om de kwaliteit van neuropsychologische tests te beoordelen.
De kritiek overstijgt de beoordeling van hun eigen test; ze halen gerenommeerde
bronnen aan waarin al langer een vergelijkbaar kritisch geluid te horen is. Ik
vind het zelf lastige materie, ik zit er ‘onvoldoende’ in. Maar wat me wel al
jaren opvalt, is dat ik in ‘neuroland’ nog nooit een neuropsychologische test
ben tegengekomen (laat gerust weten als ik er eentje heb gemist, verder koppel
ik het hier even los van intelligentietests, die natuurlijk ook vol met ‘neuro’
zitten), die op alle essentiële
categorieën (normen, betrouwbaarheid en beide soorten validiteit) minimaal een
‘voldoende’ heeft gekregen. Daarnaast zijn een aantal bekende spelers in het
veld helaas ook nooit beoordeeld (de ANT, de 15-Woorden Test voor 6 t/m
12-jarigen, enz.). De COTAN beoordeelt niet proactief, zoals de
Consumentenbond, maar alleen tests die hen door de testuitgever of auteur(s)
ter beoordeling worden aangeboden. Misschien vinden meer testauteurs wel dat ze
langs de verkeerde of te eenzijdig op psychometrie gerichte ‘meetlat’ gelegd
worden en laten ze zich daarom niet ‘meten’? Het (vrijwel?) ontbreken van
neuropsychologische tests die ‘slagen’ zonder onvoldoendes op de belangrijke
categorieën, impliceert dat er aan alle
beoordeelde neuropsychologische tests wel iets moet schorten (dat kan). Maar
het kan ook de stelling ondersteunen dat de beoordeling misschien inderdaad wel
te ver van de praktijk staat en ‘clinical utility’ onvoldoende hierin meeneemt.
Naar ik begrijp, hebben de directie en het algemeen bestuur van het NIP de
auteurs van de COTAPP uitgenodigd om samen in gesprek te gaan over de zorgen
die de auteurs hier benoemen. Lees op de website
van de uitgever Boom de brief
van de testauteurs over de COTAN-beoordeling. Ik heb de COTAN geïnformeerd over
mijn nieuwsbericht van vandaag en hen aangeboden hun reactie hier op te nemen,
vanuit het principe van hoor en wederhoor. Ik neem zelf geen stelling in deze
kwestie, ik vind het vooral relevant u te informeren over deze discussie. Net
zo goed als dat de kritiek van mensen komt met autoriteit in de
neuropsychologische praktijk, hecht ik ook aan de COTAN als gerenommeerde
onafhankelijke commissie waarin mensen met deskundigheid zitten. Hun
beoordelingen (hoewel ‘taaie kost’) helpen mij al jaren om tests op waarde te
schatten en vervolgens zelf als clinicus te overwegen welke consequenties ik
hieraan verbind wat betreft testgebruik.
11-11-2020
> CHC-model: info en kritiek
In aanvulling op het eerdere
nieuwsbericht van 09-09-2020, is onder ‘Overige tests’ bij het stuk over het
CHC-model (Cattell-Horn-Carroll), een themanummer
uit 2019 toegevoegd van het internationale tijdschrift Applied Measurement in Education, 32(3). In dit tijdschrift
bespreken een aantal verschillende auteurs kritiek op het CHC-model, wat er mis
mee is en welke oneigenlijke (commerciële) drijfveren er volgens enkelen zelfs
achter zouden zitten.
27-09-2020
> Apollo Praktijk bestaat 10
jaar!
Het is alweer 10 jaar geleden dat
Apollo Praktijk werd opgericht; een podium om kennis en vakinhoudelijke
materialen met elkaar te delen, een plaats waar u tweedehands testmateriaal
kunt (ver)kopen en (ver)huren, en de vlag waaronder destijds cursussen over
intelligentiediagnostiek werden voortgezet.
19-09-2020
> Update ‘Leren eten, leren
lusten’
Onder ‘Downloads’ kunt u het
geüpdatet bestand ‘Leren eten, leren
lusten’ downloaden, wat u kan helpen om kinderen dingen te leren eten en
ook lekker te leren vinden, die ze nu nog vies vinden (gedragsbeïnvloeding èn
smaakbeïnvloeding dus). De update is uitgebreid met bevindingen en tips n.a.v.
een interessant artikel
in De Psycholoog van deze maand over
de invloed van textuur en tactiele waarneming op het lusten van groenten en
fruit. Spelen met je eten blijkt voor jonge kinderen juist helpend om het te
leren waarderen. Textuurgevoeligheid rondom eten is normaal en ook te
beïnvloeden, vooral in de kindertijd. En anders begrijpt u nu waarom u
ribbelchips veel lekkerder vindt dan gewone chips en een sterke voorkeur heeft
voor fusilli pasta boven penne rigate, macaroni of spaghetti.
09-09-2020
> CHC-model: info en kritiek
Onder ‘Overige tests’ is een stuk
toegevoegd over het CHC-model (Cattell-Horn-Carroll), met verwijzing naar
informatie en praktische bestanden daarover, en ook de onderbelichte kritische
kanttekeningen bij dit theoretische model van intelligentie. In het verlengde
hiervan ook een artikel over de IDS-2 (dat op het CHC-model gebaseerd is) en
een recent kritisch artikel daarover, wat tot een discussie in De Psycholoog
van deze maand leidde, die over meer dan inhoud alleen lijkt te gaan.
26-07-2020
> IQ Scorehulp 1.18c:
afdrukbereik WAIS-IV verbeterd
In de IQ
Scorehulp 1.18c bleek dat bij het printen van de WAIS-IV pagina een derde
(lege) pagina te worden afgedrukt, wanneer gekozen werd voor ‘Alles afdrukken’.
Het afdrukbereik is aangepast zodat alleen nog
de 2 pagina’s met alle WAIS-IV informatie worden afgedrukt.
05-07-2020
> IQ Scorehulp 1.18c met
kleine aanpassingen en herstel van foutje
Een oplettende gebruiker
attendeerde me erop dat bij 9-jarigen de WISC-V subtest Symbool Zoeken altijd
als sterke kant (‘S’) binnen het profiel van de primaire indexscore naar voren
komt, omdat er ten onrechte t.o.v. een kritieke waarde van 0,00 getoetst wordt,
terwijl dit voor deze leeftijd 2,60 moest zijn. Een punt (2.60) i.p.v. een
komma (2,60) bleek de oorzaak in een achtergrondtabel en dit is hersteld. Het
is hierdoor mogelijk dat u het afgelopen half jaar een 9-jarige onderzocht
heeft bij wie u op basis van de IQ Scorehulp 1.18(b) ten onrechte heeft
geconcludeerd dat subtest SZ een sterke kant binnen het profiel was, wanneer
het verschil met het GGS-P (gemiddelde geschaalde score van de 10 primaire
subtests) onder de 2,60 lag. Verder zijn er nog wat minder belangrijke dingen
veranderd, dit staat altijd onder werkblad ‘Info’ beschreven.
25-04-2020
> Artikel ‘Coping met corona:
hoe reageren kinderen in de jeugd-ggz?’
Op steeds meer websites vindt u
‘coronadossiers’, waarin van alles staat over het vertalen van de
RIVM-richtlijnen naar uw praktijk (hygiënemaatregelen, beveiligd beeldbellen,
enz.). Ook is er goede informatie beschikbaar over hoe je met kinderen praat over
corona en zelf het hoofd koel houdt. Daarnaast kwam ik ervaringsverhalen tegen.
Wat ik daarin miste, was aandacht voor de reacties van kinderen in de ggz op de
coronasituatie en welke rol hun problematiek daarin speelt. Ik merk namelijk na
een kleine anderhalve maand werken ‘in deze gekke tijd’ dat kinderen met
verschillende diagnoses ook echt verschillend reageren op het thuis zitten, social distancing en de
‘anderhalvemetersamenleving’. Ik heb er een artikel over geschreven, dat ook
op de website van het NIP is geplaatst (klik hier).
Lees in dit artikel onder meer hoe veel
basisschoolkinderen met ASS genieten van de ‘coronavakantie’, hoe mensen met
een traumatische voorgeschiedenis volop getriggerd worden, hoe
exposure-opdrachten bij agorafobie ineens strafbare feiten zijn en hoe kinderen
met smetvrees merken dat hun stoornis inmiddels tot RIVM-richtlijn verheven is.
17-03-2020
> Downloads voor begeleiding
in het onderwijs
Op een website van Zien in de Klas kwam ik leuke en voor
iedereen vrij toegankelijke materialen tegen, die gebruikt kunnen worden binnen
het onderwijs en bij de begeleiding van kinderen met leerproblemen of
leerstoornissen. Een dyslexie-beloningskaart, leesbingo, klankenscrabble,
domino van spellingsregels en nog veel meer. Ga naar www.lerenlukt.nl/online-dossier
voor de gratis downloads.
09-03-2020 >
Updates 1.4 Scorehulp D-KEFS Color-Word Interference Test en Trail
Making Test
Voor zowel de D-KEFS Color-Word
Interference Test als de D-KEFS Trail Making Test is er een update van de
Scorehulpen hiervoor. De toevoegingen zijn voor beide versies hetzelfde. Wat is
nieuw in de 1.4-versies? U moet nog steeds zelf in de handleiding de geschaalde
scores opzoeken voor de verschillende condities. Maar als u deze nu in de
Scorehulp invult, dan worden de geschaalde contrastscores
automatisch voor u berekend. Dat scheelt u weer opzoekwerk in de verschillende
handleidingtabellen. Dit betekent wel dat u nu alert moet zijn dat u alle
geschaalde scores voor iedere conditie heeft ingevuld. Als u een dergelijke cel
leeg laat, dan beschouwt Excel de waarde ervan als ‘nul’ en wordt deze 0-score
meegenomen in de bepaling van de geschaalde contrastscore,
die dan waarschijnlijk ten onrechte een afwijkende score laat zien. Download
hier de D-KEFS Color-Word Interference
Test Scorehulp Kaldenbach 1.4 en de D-KEFS Trail Making
Test Scorehulp Kaldenbach 1.4 of kijk onder ‘Overige tests’.
15-02-2020
> IQ Scorehulp 1.18b met
kleine aanpassing in IQ-grafieken
Op het WISC-V werkblad bleken
onderaan bij de twee grafieken met IQ-scores de namen van het TIQ en de
betrokken indexen weggevallen, net als de lijnen van het gemiddelde gebied
(90-110). Dit is toegevoegd. Het is een minimale aanpassing, maar voor diegenen
die met deze grafieken werken en het bijv. naar rapporten kopiëren, is het wel
van belang dat u deze nieuwe versie gebruikt. Verder nog enkele kleine
aanpassingen, zie werkblad ‘Info’ voor een volledig overzicht van wat er in
iedere update is gewijzigd. Download de nieuwste versie hier: IQ Scorehulp
Kaldenbach 1.18b.
19-01-2020
> Kleine aanpassing in IQ
Scorehulp 1.18
Op het WISC-V werkblad bleken
enkele cellen (C19-D19) ten onrechte nog ‘invulbaar’. Dit is hersteld. Hoewel
er geen enkel risico of gevolg aan zat (de betreffende cellen werden niet in
berekeningen meegenomen), raad ik u aan evt. eerder gedownloade versies (d.w.z.
van vóór 19-01-2020) te vervangen met de nieuwste versie van de IQ Scorehulp
Kaldenbach 1.18. Omdat het zo’n minimale aanpassing is, is ervoor gekozen
de naam gelijk te houden en er geen 1.18b-editie van te maken. In het bestand
zelf kunt u checken of u de juiste versie heeft door op werkblad ‘Info’ te
kijken bij de updategeschiedenis.
22-12-2019
> Nieuwsbrief 2019-2 is uit!
Lees hieronder de inhoud
Ook de Nieuwsbrief 2019-2 staat
weer vrijwel geheel in het teken van de WISC-V en zit vol met ‘cadeautjes voor
onder de boom’. U heeft er even op moeten wachten, maar op de valreep van Kerst
treft u de IQ Scorehulp
Kaldenbach 1.18 aan! De Nieuwsbrief beschrijft uitgebreid hoe u deze
verantwoord kunt gebruiken en waarmee u rekening kunt houden bij uw analyse.
Dat is wel handig om te lezen voordat u ermee aan de slag gaat. Verder bevat de
Nieuwsbrief nog enkele andere WISC-V presentjes (zie inhoud hieronder),
relevante diagnostische overwegingen, informatie die u verder helpt rondom
testafname en het gebruik van Q-global, COTAN-beoordelingen en interessante
vakartikelen rondom intelligentieonderzoek bij hoogbegaafdheid en opmerkelijke
scoreverschillen tussen de WISC-V en RAKIT-2. En als toegift… een website waar
u complete boeken kunt downloaden! Ik zou zeggen: ‘Merry WISCmas en veel
WAISheid voor 2020!’
De Nieuwsbrief wordt in de
Kerstvakantie verspreid, wat met meer dan 6000 abonnees en hele operatie is.
Bent u abonnee maar heeft u nog niets ontvangen? Wacht dan nog even de eerste
week van januari af voordat u mij mailt. Houd sowieso ook af en toe de Nieuwsberichten
op de website (waar u nu bent) in de gaten. Niet al deze berichten komen in de
Nieuwsbrief en niet alle onderwerpen van de Nieuwsbrief worden op deze
webpagina apart besproken.
1)
Update: IQ Scorehulp
1.18 (met WISC-V)
2)
Nieuw: Tabel
Processcores Plaatjesreeksen
3)
Nieuw: WISC-V Taakkaarten
4)
WISC-V
Figuur Zoeken: strategievrijheid en verschillen met WAIS-IV
5)
WISC-V
kwalificatie-items Cijferreeksen en Cijfers en Letters Nazeggen: ‘tót’ of ‘tot
en mèt’ 5/F?
6) Q-global: online
scoring WISC-V
7)
COTAN-beoordeling
WISC-V
8)
COTAN-beoordeling
SON-R 2-8
9)
WISC-V en
RAKIT-2 bij hoogbegaafdheid
10)LibGen:
gratis vakliteratuur
11-12-2019 >
Update 1.3 Scorehulp D-KEFS Color-Word Interference Test
Onder ‘Overige tests’ kunt u de D-KEFS Color-Word Interference
Test Scorehulp Kaldenbach 1.3 update downloaden. Wat is er veranderd? De
gecorrigeerde en niet-gecorrigeerde ruwe foutscores worden nu automatisch
opgeteld. Verder zijn de kaders op de tweede pagina aangepast, zodat u de
cellen in deze kaders vrij met uw muis kunt selecteren. Bij sommige
Excelversies bleken cellen in deze vakken niet te selecteren en kon u deze
alleen bereiken met de tab-toets.
Mocht u dit deze Scorehulp voor 13-12-2019 11:50 uur hebben
gedownload, dan verzoek ik u dit nogmaals te doen. Er bleek in de vorige versie
een klein probleempje met de beveiliging van het bestand en de opgetelde foutscores.
Dit had verder geen invloed op de scores.
25-11-2019
> Foutjes blz. 119 in WISC-V
Technische handleiding (onderwijstabel 6.14a)
Na het lezen van de tekst in de
Technische handleiding rondom tabel 6.14a (1e druk, 2018), vielen me
wat inconsistenties op. Contact met de uitgever was verhelderend. De manier
waarop zij vragen van gebruikers iedere keer weer netjes beantwoorden en zo
nodig uitzoeken, vind ik erg prettig en servicegericht. De tabelkolom ‘SO’ blijkt
geen SO-leerlingen maar uitsluitend VSO-leerlingen te bevatten. Dat is nogal
een verschil; bij SO-leerlingen gaat het uitsluitend over basisschoolkinderen
die clusteronderwijs volgen (nog een stapje verder dan het SBO) en bij VSO
betreft het uitsluitend kinderen in het voortgezet
speciaal onderwijs. In de tekst rondom de tabel is dit overigens overal correct
vermeld.
Verder staat in een andere
kolomtitel ‘Vmbo 3-4 (mbo)’, terwijl in steekproef niet één mbo-leerling
voorkomt. Hetzelfde geldt voor 6-vwo’ers. Die worden wel in de tekst vermeld
(wisselend ‘tot’ en ‘tot en met’ 6e klassers, de kolom vermeldt
havo/vwo ‘3-6’), maar de steekproef blijkt geen 6-vwo’ers te bevatten. De
uitgever spreekt over een discrepantie tussen hun theoretische vooraf
ingedeelde onderwijsniveaus en de daadwerkelijk vertegenwoordigde
opleidingsniveaus en klassen in de steekproef van de WISC-V-NL. De meeste
16-jarige leerlingen zitten nog op de middelbare school en soms ook al op het
mbo. Maar in de steekproef ontbraken de 16-jarige mbo’ers toevallig.
Aangezien deze tabel uitsluitend
statistieken vermeldt (gemiddelden en SD’s) die gaan over de testprestaties van
kinderen in de steekproef, lijkt het
mij logisch dat de kolomtitels ook over de steekproef gaan en niet over de
theoretische indeling vooraf, die dan blijkbaar niet geheel gerealiseerd is. Ik
raad u daarom aan de toevoeging ‘mbo’ door te strepen en in de kolom havo/vwo
aan te passen dat het om ‘Havo/vwo 3 t/m 5’ gaat. En uiteraard van ‘SO’ ‘VSO’
te maken. Dat is echter geen verschil tussen theorie en praktijk, maar (denk
ik) gewoon een tikfoutje (of wellicht de veronderstelling dat de term ‘SO’ nog
in het midden laat of het om basisonderwijs of voortgezet onderwijs gaat).
09-11-2019
> WISC-V Taakkaarten
We kennen allemaal testsessies,
waarbij er wat extra moeite en creativiteit van ons gevraagd wordt om een kind
door de testochtend te loodsen. Download hier de gratis en printbare WISC-V Taakkaarten. Dit zijn
thematische ‘taakkaarten’, die vooral bij kinderen in de basisschoolleeftijd
(of jongeren die op een jonger niveau functioneren) als hulpmiddel kunnen
worden gebruikt tijdens de afname van de WISC-V. De Taakkaarten kunnen zowel
structurerend als stimulerend worden ingezet. Enerzijds geven ze overzicht over
het aantal testonderdelen en ze laten het kind ook tussendoor telkens zien
hoever jullie zijn. Vergelijk dit met het principe van een afstreepkalender of
spaarkaart. Anderzijds kunnen de Taakkaarten motiverend werken om het kind
taakgericht te houden. Mijn ervaring is dat veel kinderen het ook gewoon leuk
of grappig vinden, ook pubers. Lees de toelichting op de eerste pagina en
bekijk de WISC-V Taakkaarten met als thema’s: Cartoons, Dieren, M&M’s,
Minions, Paarden, Prinsessen, Smileys, Sport, Treinen en Voetbal. Hieronder
enkele voorbeelden ter illustratie. Bij alle Taakkaarten kunt u kiezen voor een
variant met en zonder achtergrondafbeelding. De Taakkaart Smileys is het meest
prikkelarm. Ik ben benieuwd naar uw ervaringen!
03-11-2019
> WISC-V Tabel Processcores
Plaatjesreeksen
Na een aantal WISC-V afnames
miste ik bij subtest Plaatjesreeksen een tabel om vooral de LPRr makkelijk te
kunnen opzoeken. Het handmatig bladeren door het Stimulusboek om op te zoeken
hoeveel plaatjes er op de antwoordpagina staan van het laatste item waarop een
perfecte score is behaald, moest makkelijker kunnen, vond ik. Ik kon een
dergelijke tabel nergens vinden in de handleidingen of op de website van de
testuitgever en heb deze daarom zelf gemaakt. Doe uw voordeel met de Tabel
Processcores Plaatjesreeksen, wie weet bespaart het u enkele minuten of een
loopje naar de testkamer? De tabel is toegevoegd onder ‘WISC-V/WISC-III’.
03-11-2019
> Artikel over IQ-tests bij
HB-populatie
In eerdere Nieuwsbrieven van de
afgelopen jaren is al veel gezegd over de WISC-V en de HB-populatie
(hoogbegaafden), waarbij kort samengevat een grote zorg uit het HB-veld was dat
veel hoogbegaafde kinderen op de WISC-V ineens veel lagere scores haalden. In
het septembernummer van het Tijdschrift voor Orthopedagogiek schreef collega
Geke Maes (orthopedagoog bij Gekend Talent) een mooi artikel: Intelligentieonderzoek bij
vermoedelijk meer- en hoogbegaafde kinderen. O.a. de RAKIT-2, WISC-V en
KIQT+ passeren de revue en worden besproken op hun waarde en beperkingen bij
deze doelgroep.
22-10-2019
> COTAN-beoordeling SON-R 2-8
Recentelijk verscheen de
COTAN-beoordeling voor de SON-R 2-8, de opvolger van de verouderde SON-R 2½-7
uit de jaren ‘90. Via de website www.cotandocumentatie.nl
kunt u (met een abonnement) de uitgebreide toelichting op deze beoordeling
lezen. Dat voegt mijns inziens altijd veel toe aan de losse
beoordelingskwalificaties. Vergelijk het met losse IQ-scores, daarbij wilt u
ook de context weten en hoe de scores tot stand zijn gekomen.
Van alle andere SON-R versies
waren we gewend dat deze op alle categorieën met uitsluitend
‘goed’-kwalificaties werden beoordeeld. Dat was uitzonderlijk en kwam bij mijn
weten niet bij andere beoordeelde tests voor. De SON-R was met de andere
versies een ‘straight A student’ (tot de normen van de SON-R 2½-7 verouderd
raakten en er een wat opmerkelijke correctie op werd toegepast, in een poging
deze te ‘upgraden’, zie Nieuwsbrief 2017-1, punt
15). Dat is voor de SON-R 2-8 niet langer geval. Geen zorgen, het is wat mij
betreft nog steeds een positieve beoordeling, die nu wel iets meer in lijn ligt
met veel andere tests (niet meer het ‘beste jongetje van de klas’, maar wel een
‘overgangsrapport met veelal mooie cijfers’). De SON-R 2-8 krijgt een ‘goed’
voor uitgangspunten testconstructie, kwaliteit van het testmateriaal, kwaliteit
van de handleiding, betrouwbaarheid en begripsvaliditeit. Dat is mooi, vooral
die laatste twee zijn psychometrisch van belang. De normen krijgen een
‘voldoende’ (lees de toelichting hierop) en de criteriumvaliditeit krijgt een
‘onvoldoende’, vanwege ontbrekend onderzoek daarnaar. Dit is niet
uitzonderlijk, ook de WISC-V, WISC-III, WAIS-IV en WAIS-III kregen hierop een
‘onvoldoende’ (de WPPSI-III en WNV kregen overigens wel een ‘voldoende’, de
RAKIT-2 zelfs een ‘goed’).
De COTAN vindt het gebruik van de
term ‘performaal’ opvallend, omdat deze term in moderne intelligentiemodellen
niet meer wordt gebruikt en omdat de term ‘ruimtelijk inzicht’ beter lijkt te
passen bij de drie performale subtests. Ook noemt de COTAN dat de herkomst van
de SON-R 2-8 voornamelijk wordt beschreven aan de hand van de geschiedenis van
de eerdere SON-tests en minder aan de hand van (huidige) intelligentiemodellen
of theorieën. Er wordt kort aangegeven dat de SON-R 2-8 sterker gericht is op
het meten van fluid intelligence dan
op het meten van crystallized
intelligence. Verder schrijft de COTAN: ‘Hoewel de inhoud van de
verschillende subtests helder wordt beschreven met behulp van voorbeelden,
wordt de keuze voor de gebruikte subtests niet verantwoord en ontbreken
definities van de te meten constructen.’ Dat lijkt me niet onbelangrijk. Ik
lees dat een van de redenen voor de herziening van de SON-R 2½-7 is dat er een cultural bias in de subtest
‘Categorieën’ zat. Dat zal men uit de handleiding hebben, maar was voor mij
nieuw en verfrissend om te lezen, nu ik me herinner dat de SON-R zich altijd
onderscheidde (in ieder geval in de berichtgeving erover) met de pretentie dat
deze test betrekkelijk ‘cultuurvrij’ was.
Verder noemt de COTAN in deze
beoordeling, net als in de WISC-V beoordeling, haar bezwaren tegen het gebruik
van referentieleeftijden.
19-10-2019
> Foutje op WISC-V
scoreformulier bij Plaatjesreeksen
In de eerste druk van het WISC-V
scoreformulier staat op blz. 15 onderaan bij Plaatjesreeksen een foutje. Het is
reeds gemeld bij de uitgever en wordt in een volgende druk aangepast. In het
rechter hokje onderaan de pagina staat de afkorting LPSr, maar dat moet LPRr
zijn. Dit betreft de zgn. processcore ‘Langste reeks Plaatjesreeksen
responsplaatjes’. Dan weet u wat u daar kunt invullen en hoeft u niet te
twijfelen of er nog een andere scoremaat bestaat, die u gemist heeft. Ik
vermoed dat men hier per abuis de Engelstalige afkorting heeft overgenomen
(‘Longest Picture Span response’).
18-09-2019
> Foutje op WISC-V
scoreformulier bij Cijferreeksen
Het is al bekend bij de uitgever
en ook verspreid in FAQ’s onder cursisten die bij Pearson de WISC-V training
volgden, maar voor ‘de rest’: in de eerste druk van het scoreformulier is er
bij Cijferreeksen op blz. 9 een ‘foutje’/inconsistentie ontstaan die verwarring
kan geven bij het scoren. In een volgende druk van het scoreformulier wordt/is
dit aangepast. Bij CRv is alles correct weergegeven (zie hieronder links) met
in de kolom ‘Itemscore’ een 0-1-2. Bij CRa (zie afbeelding hieronder rechts) en
CRs is in de rechterkolom (waar nu ‘Score’ i.p.v. ‘Itemscore’ staat) niet
eenmaal 0-1-2 weergegeven maar per regel 0-1. En dan is het dubbel en voegt het
niets toe. Het risico kan bestaan dat u bij een correcte reeks op de regel
tweemaal de 1 omcirkelt en vervolgens alle omcirkelde enen optelt en het kind
daarmee in feite dubbele punten geeft. Als u deze formulieren nog heeft liggen,
zorg dan dat u per correcte reeks slechts eenmaal 1 punt meeneemt in de
optelling. En maak deze formulieren als eerste op.
Verder viel me recentelijk op dat
de afnamehandleiding op blz. 147 bij Gewichten vermeldt: ‘Een dikke, groene
lijn tussen twee items op het scoreformulier geeft aan dat de tijdslimiet
verandert’, terwijl dit op het scoreformulier een zwarte lijn is. Dat zal echter geen enkele verwarring geven. Ik heb
het volledigheidshalve bij de uitgever gemeld, het wordt in een volgende druk
aangepast.
15-09-2019
> Foutje blz. 91 in WISC-V
Technische handleiding
Onlangs nam ik de
COTAN-beoordeling van de WISC-V nog eens door, waarin zij bij de beoordeling
van de begripsvaliditeit melding maken van een foutje, dat zij gevonden hadden.
De COTAN schrijft:
Op pagina 91 van de ‘Technische handleiding’ staat: “De subtests
uit de Fluid Redeneren Index correleren het hoogst met elkaar, in vergelijking
met het niveau van de correlaties met de subtests van de Verbaal Begrip,
Visueel Ruimtelijke en Werkgeheugen Index.”. Deze uitspraak komt niet overeen
met de correlaties in Tabel 6.1; de correlaties tussen ‘Gewichten’ en ‘Figuur
Samenstellen’ (r = .51) en tussen ‘Gewichten’ en ‘Rekenen’ (r = .51) zijn
hoger. In de reactie aan de COTAN heeft de uitgever laten weten dit in een
herdruk te zullen aanpassen.
Er zijn inmiddels weer meerdere
fouten gesignaleerd en bij Pearson gemeld sinds de laatste errata verschenen.
Ik ontvang met enige regelmaat mails van collega’s met ontdekte fouten en
verwarrende formuleringen, die makkelijk tot misinterpretaties kunnen leiden.
De uitgever denkt prettig en inhoudelijk mee en beantwoordt hun vragen
hierover, waarbij ze veelal aangeven e.e.a. in een volgende druk te zullen
aanpassen. Duidelijke fouten of verwarrende formuleringen die ik van collega’s
hoor, vermeld ik hier op de website. Maar ik heb niet de illusie dat alles bij
mij gemeld wordt. Ik kan me voorstellen dat Pearson wat ‘opspaart’ voordat
nieuwe errata worden verstuurd. De uitgever gaf eerder aan te overwegen op de
WISC-V productpagina errata te vermelden. Die vorm leent zich makkelijker voor
een actueel overzicht van ontdekte fouten. Helaas is dat nog niet gebeurd.
Blijf opmerkzaam (ook t.a.v. andere tests/uitgevers) en laat weten als u iets
ontdekt meent te hebben. En kijk regelmatig bij deze Nieuwsberichten om te
weten of er wellicht fouten zijn ontdekt, waarover de uitgever nog niet met u
gecommuniceerd heeft.
09-08-2019
> Foutje blz. 161 in WISC-V
Technische handleiding
Onlangs ontdekte een oplettende
gebruiker een verwarrende formulering op blz. 161 in de Technische handleiding
van de WISC-V. Het is bij uitgever bekend en zal naar verwachting nog
gecommuniceerd worden (de eerdere errata hadden alleen betrekking op de afname-
en scoringshandleiding en het scoreformulier).
Blz. 161 (halverwege de 3e
alinea van het kopje ‘AVI versus CCI’): ‘Een discrepantie waarbij AVI groter is
dan CCI wijst erop dat hogere-orde cognitieve vaardigheden (bijvoorbeeld
verbaal begrip, visueel-ruimtelijke verwerking en fluïde redeneren) relatief
sterke punten kunnen zijn vergeleken met de punten die cognitieve
verwerkingsefficiëntie (werkgeheugen en verwerkingssnelheid) ondersteunen. Met
andere woorden, beperkingen van de cognitieve efficiëntie zijn mogelijk niet de
oorzaak van een geringer
vermogen tot algemeen redeneren van het kind.’ De rode cursiveringen zijn van
mij, omdat het bijzonder lijkt om te spreken over een geringer vermogen tot
algemeen redeneren (AVI), terwijl hier nu juist het scenario wordt besproken
waarbij de AVI significant hoger is
dan de CCI en dus een sterkere kant is. Als iets niet ‘geringer’ is, dan hoef
je daar ook geen mogelijke oorzaak voor te beschrijven, toch? Zou het woordje
‘niet’ dan gewoon weg moeten? Volgens de uitgever niet en ook volgens mij zou
de zin dan nog steeds niet kloppen. De uitgever heeft bevestigd dat deze
formulering inderdaad niet helemaal klopt. Omdat de AVI hoger ligt dan de CCI,
wordt ervan uitgegaan dat die dus niet de oorzaak is voor de lagere CCI. En
andersom geldt dat ook; ingeval de CCI hoger is dan de AVI, dat de CCI dan geen
oorzaak kan zijn voor de lagere AVI. De handleidingtekst is een vertaling van ‘cognitive
efficiency limitations may not have reduced the child’s general reasoning
ability’. De uitgever erkent dat het nu in
het Nederlands inderdaad lijkt alsof het algemeen redeneren ‘aangetast’ en is
voornemens dit in een volgende druk te veranderen in ‘beperkingen van de
cognitieve efficiëntie leidt niet tot een geringer vermogen tot algemeen
redeneren’. Persoonlijk blijf ik dat, zonder bovenstaande toelichting,
verwarrend vinden en is de Engelse originele tekst ook minder stellig (‘may not
have’). Bij een significant verschil tussen twee indices kun je wat mij betreft
overigens ook niet per definitie zeggen dat de laagste van de twee samenhangt
met beperkingen (denk aan het fictieve voorbeeld van AVI=133>CCI=121 maar
ook bijv. AVI=113 en CCI=97).
De kern van wat men met deze zin
(denk ik) heeft willen zeggen, is dat als
er beperkingen zijn m.b.t. de cognitieve efficiëntie (CCI), dat deze ingeval
van AVI>CCI dan waarschijnlijk/blijkbaar niet het redeneervermogen (AVI)
hebben aangetast. Want dat redeneervermogen (AVI) is immers juist een
significant sterkere kant t.o.v. de CCI en dus niet gering(er).
05-06-2019
> COTAN heeft de WISC-V
beoordeeld
Op de website van de COTAN testdocumentatie is een
Nieuwsbericht van 29-05-2019 te vinden, waarin wordt gemeld dat de WISC-V-NL is
beoordeeld. Deze beoordeling betreft uitsluitend de papieren versie, de afname
via Q-interactive met de iPads is/wordt niet beoordeeld. Bij
COTAN-beoordelingen is het belangrijk om niet alleen naar de classificaties
zelf te kijken (onvoldoende-voldoende-goed), maar ook naar de uitgebreide
toelichtende teksten bij de beoordelingen. Hierin staan doorgaans veel
relevante informatie, nuanceringen (een voldoende beoordeling kan een
‘gemiddelde’ zijn van onvoldoende en goede aspecten binnen een categorie) en
waarschuwingen. De COTAN zegt in de toelichting bij de beoordeling van de
WISC-V normen bijvoorbeeld dat het gebruik van ontwikkelingsequivalenten (ook
wel leeftijdsequivalenten of referentieleeftijden genoemd) vanwege de vele
praktische en theoretische bezwaren door de COTAN wordt afgekeurd. Let wel, dit
geldt niet specifiek voor de WISC-V. De WISC-V-NL krijgt een ‘goed’ voor
uitgangspunten testconstructie, kwaliteit van het testmateriaal, kwaliteit van
de handleiding en betrouwbaarheid (de goede betrouwbaarheid geldt echter alleen
voor het TIQ en de primaire en aanvullende indexscores, met uitzondering van de
VBI, VRI en WgI, waarbij de betrouwbaarheid als voldoende is beoordeeld).
‘Voldoendes’ worden gegeven voor de normen en de begripsvaliditeit. De
criteriumvaliditeit krijgt een ‘onvoldoende’. De COTAN mist onderzoek naar het
voorspellend vermogen van een in de toekomst gelegen criterium aan de hand van
de testscores. In dit kader kan bijvoorbeeld gedacht worden aan
indicatiestelling, gezien het doel van de test. Dit raakt wat mij betreft aan
het grote bezwaar van een ontbrekende adequate onderwijstabel, waarin de WISC-V
IQ’s gekoppeld worden aan onderwijsniveaus.
15-05-2019
> MediJA Praat
Enkele collega’s hebben het spel MediaJA Praat ontwikkeld, waarmee je
aan de hand van kaartjes met vragen op een prettige manier in gesprek kan komen
met kinderen en jongeren over social media. Hoe gebruiken zij het, hoe denken
ze erover, hoe beschermen ze zich en welke positieve en negatieve ervaringen
hebben zij opgedaan? Je kunt het op allerlei manieren gebruiken, individueel en
in groepen.
14-04-2019
> www.Gedachte-Kracht.nl: kinderen positief
leren denken
Onder ‘Downloads’ toegevoegd:
Nicole Hage heeft veel leuke en kindvriendelijke materialen ontwikkeld, waarvan
zij ook veel gratis deelt via www.gedachte-kracht.nl.
Hier vindt u onder andere het complete full-color boek Gedachte-Kracht (voor als je nieuwsgierig bent
naar wat je gedachten voor je kunnen doen) digitaal, waarin kinderen op een
leuke manier uitgelegd krijgen hoe belangrijk gedachten zijn en dat ze hierop
ook invloed hebben. Het materiaal heeft een hoog positief en ‘feel good’
gehalte en staat vol met allerlei actieve oefeningen en hulpmiddelen.
10-04-2019
> Foutje blz. 153 in WISC-V
Technische handleiding
Onlangs is er een foutje ontdekt
op blz. 153 in de Technische handleiding van de WISC-V. Het is bij uitgever
gemeld en zal naar verwachting nog gecommuniceerd worden (de eerdere errata
hadden alleen betrekking op de afname- en scoringshandleiding en het scoreformulier).
Omdat het een interpretatiefout betreft die door collega’s in rapportages kan
worden overgenomen, is het van belang u er nu vast op te attenderen, zodat deze
fout niet wordt overgenomen in rapportages. Het betreft de vetgedrukte alinea ‘Werkgeheugen
Index (WgI) versus Verwerkingssnelheid Index (VsI)’, de 5e regel van onderen:
‘Een discrepantie waarbij de VsI kleiner is dan de WgI wijst erop dat het kind
(…)’. Het door mij gecursiveerde en rood gemaakte woord ‘kleiner’ moet
veranderd worden in ‘groter’.
18-03-2019
> Q-interactive gebruikers
WISC-V: houd berichtencentrum in de gaten
Gisteren plaatste ik onderstaand
bericht over een scoringsfout in de software van Q-interactive (zie hieronder).
Vandaag heeft testuitgever Pearson een bericht in het berichtencentrum van
Q-interactive geplaatst, waarin gebruikers wordt gewezen op het scenario waarin
de scoring onjuist is, hoe men dit nu zelf handmatig kan oplossen en dat
reparatie van de software volgt. Als u Q-interactive gebruikt: houdt de
berichtgeving hierover in het berichtencentrum in de gaten.
17-03-2019
> Interessant artikel over
het negatieve Flynn-effect
Een interessant artikel
van collega Charlotte Phebe Post over het negatieve
Flynn-effect, met als prikkelende titel ‘Worden we steeds dommer?’ (spoiler
alert: het antwoord lijkt ja, maar gelukkig zijn er ook nuances). Nadat
IQ-scores jarenlang een stijging doormaakten van gemiddeld 3-5 punten per 10
jaar (het zgn. ‘Flynn-effect’), lijkt de rek er nu niet alleen wel uit te zijn,
de daling is zelfs ingezet. Lees het artikel (en als u zich verder wilt
verdiepen het ‘bronmateriaal’ dat onderaan wordt weergegeven), waarin onder
meer de hypothese wordt genoemd dat al die tijd op internet en onze smartphone
zijn tol eist en we beter een boek kunnen lezen.
17-03-2019
> WISC-V: fout in scoring
subtests via Q-interactive (iPad) bij afwijken van instapitem leeftijd
Samenvatting
Q-interactive (iPad-afname
WISC-V) berekent een onjuiste (te lage) subtestscore als alle onderstaande punten van toepassing zijn:
1.
U heeft
ervoor gekozen met een lager subtestitem te beginnen dan het instapitem dat
hoort bij de leeftijd van het kind (dat mag) en deze scores ingevoerd;
2.
Het kind
heeft één of meer fouten gemaakt (d.w.z. geen maximale score behaald) op items
die u eigenlijk niet had hoeven afnemen; op items lager dan het item tot welke u volgens de omkeerregel had hoeven
‘afdalen’;
3.
Het kind
behaalt op minimaal één van de instapitems geen perfecte score, waardoor de
omkeerregel toegepast moet worden.
Alleen als alle bovenstaande punten aan de orde zijn, dan gaat Q-interactive
uit van de werkelijke scores in
plaats van de maximale scores op de
lagere items en wordt een kind ten onrechte ‘gestraft’ voor fouten die hem/haar
niet aangerekend mogen worden (het was immers uw keuze om af te wijken van de standaard en lager in te steken).
Toelichting
In Nieuwsbrief 2019-1 werd
onder punt 11 gesproken over grote scoreverschillen tussen de papieren afname
en iPad-afname, die een gebruiker herhaaldelijk had opgemerkt bij de WISC-V
subtest ‘Symbool Substitutie Coderen’ (vooral Formulier B).
Recentelijk ontving ik van een
andere collega een bericht, waarbij wederom de uitkomsten bij de iPad-afname
‘in opspraak’ raakten. Wat is het probleem? Een aantal WISC-V subtests kent
leeftijdafhankelijke instapitems. Dat kennen we al van de WISC-III en is ook
logisch; u wilt een puber van 14 jaar doorgaans niet lastig vallen met
testitems voor een kind van 6 jaar. Velen van ons kiezen er op indicatie
evenwel regelmatig voor om toch met een ‘lager’ item te starten dan strikt
noodzakelijk bij de kalenderleeftijd. Dat doen we bijvoorbeeld omdat we
verwachten dat een kind lager zal presteren (denk aan de VB-doelgroep) of omdat
we een kind eerst even wat succeservaringen willen laten opdoen. Dit mag ook
gewoon. Uiteraard ‘straffen’ we een kind niet voor evt. fouten op de lagere
items, die we formeel niet hadden hoeven afnemen en waarbij we ook niet zouden
zijn aanbeland als we een omkeerregel hadden toegepast. De scoreregels in de
handleiding zijn daarover helder.
Bij subtests met een hogere
instap voor oudere kinderen moet de omkeerregel worden toegepast als in de
eerste items niet perfect wordt gescoord. Als de instapitems van een subtest
foutloos worden gemaakt, dan mag u alle lagere items voor jongere kinderen
altijd maximale scores toekennen, of u ze nu afgenomen heeft of niet. Dat
berekent Q-interactive ook prima, ook als u toch bij lagere items bent begonnen
en zelfs als hierin fouten zijn gemaakt. Waar het misgaat, is bij de kinderen
die niet op alle instapitems een
perfecte score behalen. U moet dan normaal gesproken omkeren totdat het kind
enkele opeenvolgende items perfect scoort. En dan gaat u vervolgens weer verder
na het item waarbij u eerder moest
omkeren.
Q-interactive telt gemaakte
fouten in lagere items echter ook als
fout mee, als u nooit bij dat item zou zijn aanbeland wanneer u conform de
leeftijd was ingestapt en daarna de omkeerregel correct had toegepast. Kortom,
als u lager insteekt dan noodzakelijk voor de leeftijd (wat gewoon is toegestaan)
en er wordt niet op alle instapitems
een perfecte score behaald, dan wordt het kind bij de scoring in Q-interactive
op dit moment ‘gestraft’ voor evt. fouten in de lagere items, die u formeel
conform de omkeerregel niet had hoeven afnemen. Q-interactive (niet te
verwarren met Q-global, via welke u online kunt scoren en zelf de ruwe scores
heeft opgeteld) lijkt dus in de war te raken en scorefouten te maken als de
omkeerregel toegepast moet worden en er fouten in lagere items gemaakt worden
(d.w.z. lager dan het onderste item tot welke de omkeerregel u dwingt om terug
te gaan). De voorbeelden van scorefouten die ik ontving, hadden betrekking op
subtests Overeenkomsten, Matrix Redeneren en Rekenen. Ik weet niet hoe het bij
andere WISC-V subtests zit en of eenzelfde soort scoringsfout ook bij andere
tests aan de orde kan zijn, die via Q-interactive op de iPad te scoren zijn en
waarbij sprake is van leeftijdafhankelijke instapitems (bijv. WISC-III en
WPPSI-III). Mocht u dat kunnen nagaan, dan hoor ik het graag en vul ik het hier
aan.
Het probleem is door de
betreffende collega bij Pearson gemeld. Zij hebben het uitgezocht, de fout eind
februari bevestigd en uitgezet bij het internationale development team van
Q-interactive, in de hoop dat dit snel gecorrigeerd kan worden. Ik heb het verschillende
iPad-gebruikers gevraagd, geen van hen bleek op de hoogte (gesteld) van deze
fout en men baalde daarvan. Ook dit soort fouten zouden naar mijn idee via
errata, een mailing naar gebruikers, vermelding in de WISC-V Nieuwsbrief van
Pearson en op de productpagina van de WISC-V thuishoren. En iPad-gebruikers
zouden na het inloggen/opstarten vast ook een waarschuwende melding moeten
kunnen krijgen. Nu dit soort fouten gevolgen kunnen hebben voor kinderen,
zouden testuitgevers naast het z.s.m. corrigeren van de fout alles in het werk
moeten stellen om te zorgen dat zij gebruikers informeren. Ook als deze fout
straks hersteld wordt, is van belang dat gebruikers het weten, dat scores van
eerdere afnames herberekend worden en dat gebruikers kunnen overwegen of ze dit
willen rectificeren naar cliënten die zij het afgelopen jaar hebben getest.
Door deze fout zijn (en worden
nog steeds) kinderen benadeeld, doordat hen lagere scores zijn toegekend en hen
ten onrechte fouten zijn aangerekend. Deze scoringsfout zal kinderen met lagere
niveaus extra benadelen, omdat bij deze doelgroep vaak standaard bij lagere
items gestart wordt en vaak ook
fouten worden gemaakt in de instapitems en lagere items (alleen deze combinatie
leidt tot foute scores). Juist bij deze kinderen geldt soms dat ‘elke punt
telt’, bijv. als het gaat om beslissingen die op basis van IQ-getallen worden
genomen (los van wat we daarvan vinden).
Dit soort kwesties en het
uitblijven van communicatie erover roept de vraag op ‘Wat is er allemaal nog
meer wat we niet weten?’ Het feit dat de berichtgeving over fouten vaak
uitblijft of velen niet bereikt, is niet goed voor het vertrouwen; ons vertrouwen
in testscores en testuitgevers, maar ook het vertrouwen dat cliënten in ons en
onze rapporten stellen. Vertrouwen is de basis van ons werk.
Ik zal Pearson informeren over
dit nieuwsbericht en hen vragen mij te laten weten als ik u ontwikkelingen kan
melden (hopelijk herstel van de fout). Blijft u ondertussen handmatig uw scores
narekenen in bovengenoemde gevallen en pas deze zo nodig aan. Voelt u zich vrij
mij te blijven mailen als u dingen ontdekt die relevant zijn om met elkaar te
delen (ongeacht welke test of van welke uitgever). Iedereen is erbij gebaat dat
fouten snel bekend worden bij iedereen die met de betreffende test werkt.
Inmiddels is er in Q-interactive een bericht in het
berichtencentrum geplaatst, zie bovenstaand Nieuwsbericht van 18-03-2019
13-03-2019
> Update ‘Slaaphygiëne
checklist: 50 tips bij slaapproblemen’
Onder ‘Downloads’ vindt u een
update met toelichting van ‘Slaaphygiëne
checklist: 50 tips bij slaapproblemen’. Het verschil is minimaal, er zijn
twee kleine taalfoutjes verbeterd.
03-03-2019
> IDS-2 correctie fout in
scoreprogramma
In Nieuwsbrief 2019-1 sprak
ik over errata van tests die veel gebruikers niet bereiken of zelfs nooit
worden uitgebracht als er fouten in handleidingen en scoreprogramma’s worden
ontdekt. Een gebruiker liet een waardevol tegengeluid horen; een recent bericht van
testuitgever Hogrefe aan gebruikers over een fout in het scoreprogramma van de
IDS-2. Ik vind het een mooi voorbeeld van hoe Hogrefe hier haar
verantwoordelijkheid neemt naar haar klanten en onze cliënten, en de fout
communiceert/herstelt. Omdat er altijd een risico is dat dergelijke berichten
niet alle gebruikers bereiken (zie Nieuwsbrief), zou het aanvullend nog aan te
bevelen zijn dergelijke berichten ook in de Nieuwsbrief
van Hogrefe op te nemen en dit te vermelden op de IDS-2 productpagina. Nu kon
ik dit bericht zo snel nergens online terugvinden.
03-03-2019
> Nieuwsbrief 2019-1 is uit!
De Nieuwsbrief 2019-1 staat
vrijwel geheel in het teken van de WISC-V. Er is onder meer aandacht voor de
WISC-V errata die veel gebruikers niet ontvangen hebben en u krijgt advies over
het betrouwbaarheidsinterval (90% of95%?). Ook wordt er gesproken over het
rapporten in puntscores en/of intervallen, krijgt u informatie over de WISC-V
COTAN-beoordeling en leest u wat u nu nog ‘mag’ met de WISC-III. Ook ervaringen van gebruikers passeren de
revue. En er is uiteraard nog veel meer!
23-02-2019
> Aanpassing Wet BIG: nummer
verplicht vermelden
Bent u een BIG-geregistreerde
collega, waarschijnlijk een gz-psycholoog? Dan heeft u misschien al gehoord dat
de Wet BIG vanaf 01-04-2019 aangepast wordt. Als zorgverlener bent u vanaf dan
wettelijk verplicht om uw BIG-nummer actief naar uw patiënten te communiceren
(en beboetbaar als u dat nalaat). De wet schrijft ook voor op welke plekken dat
moet, bijvoorbeeld op uw website en in de elektronische handtekening onder uw
e-mails. Lees het nieuwsbericht hierover op de website
van het BIG-register.
09-02-2019
> Update ‘Slaaphygiëne
checklist: 50 tips bij slaapproblemen’
Onder ‘Downloads’ vindt u een
update met toelichting van ‘Slaaphygiëne
checklist: 50 tips bij slaapproblemen’. Dit bestand is voor kinderen,
volwassenen en ouderen. Het helpt u om systematisch de slaaphygiëne in kaart te
brengen en geeft daarmee concrete aanknopingspunten voor een interventie.
09-02-2019
> Updates
psycho-educatiebestanden angst
Onder ‘Downloads’ vindt u een
update (illustraties toegevoegd) met toelichting van het psycho-educatiebestand
voor kinderen ‘5 dingen je die
wilt weten over angst’, met leuke illustraties van minions. Verder is het
stuk waarin nog wat meer wordt uitgelegd over Angst en vermijding
(hoe werken vermijdingsleren en exposure, eigenlijk de rationale van
angstbehandeling), tekstueel herzien en uitgebreid met wat we inmiddels weten
over de werkingsmechanismen van exposure. Ook de grafiek in de PowerPoint-illustratie
is geüpdate naar een recentere Office versie. Geef het na openen full screen
weer (F5) en wandel dan rustig door de slides, terwijl u uitleg geeft over hoe
vermijdingsleren en exposure werken.
03-02-2019
> Update schema’s voor
beloningsprogramma en handleiding
Onder ‘Downloads’ kunt u al jaren
een handleiding downloaden om succesvol een beloningsprogramma op te stellen.
Daarnaast staat er een Wordbestand met schema’s die u kunt gebruiken voor het
kind. Op dit schema staat het gewenste gedrag en wordt met punten, stickers,
zonnetjes, krullen o.i.d. geregistreerd hoe de dag verlopen is. In dit
Wordbestand stond eerder alleen een heel uitgebreid en wat ingewikkeld schema,
terwijl beloningsprogramma’s ook voor een enkele gedraging kunnen worden
ingezet en dan veel simpeler mogen zijn (denk aan ’s avonds in bed blijven, je
schooltas opruimen, de telefoon inleveren of op tijd op school komen). Er zijn
nu meerdere nieuwe schema’s toegevoegd, die wat minder ingewikkeld zijn; eerst
leeg en daarna ter illustratie/inspiratie fictief ingevuld. Download de update
van de beloningsschema’s,
waarin achteraan bij de lijst met beloningen ook nog wat aanpassingen zijn
gedaan. In de update van de handleiding
is vooral de opmaak van de eerste pagina’s aangepast.
03-02-2019
> Update ‘Leren eten, leren
lusten’
Onder ‘Downloads’ kunt u het
bestand ‘Leren eten, leren
lusten’ downloaden, wat u kan helpen om kinderen dingen te leren eten en
ook lekker te leren vinden, die ze nu nog vies vinden (gedragsbeïnvloeding èn
smaakbeïnvloeding dus). De update is uitgebreid met de laatste 2 pagina’s en
verder een kleine opmaakaanpassing.
30-01-2019
> Oproep: WISC-V profielen
gezocht bij HB-populatie
Collega’s die met de populatie
hoogbegaafden (HB) werken, merken dat
deze kinderen op de WISC-V vaak ineens heel anders scoren dan op eerdere
tests. Ook de Technische handleiding van de WISC-V vermeldt bij deze populatie
(N=27) een verschil met eerdere metingen van gemiddeld ruim 16 TIQ-punten.
Collega’s in het HB-veld hebben de indruk dat de WISC-V deze kinderen
onderschat. Is de WISC-V nog wel een geschikt instrument voor deze doelgroep?
En wat valt op binnen de intelligentieprofielen? Reden voor een nadere analyse.
Werkt u met deze populatie en bent u bereid om geanonimiseerde profielen
beschikbaar te stellen, lees dan de oproep voor meer
informatie.
19-11-2018 >
Update 1.3 Scorehulp D-KEFS Trail Making Test
Onder ‘Downloads’ kunt u de D-KEFS Trail Making
Test Scorehulp Kaldenbach 1.3 update downloaden. Verwijzingen naar
tabelnummers waar u bepaalde scores kunt opzoeken, zijn toegevoegd en de
invulcellen geven nu een foutmelding als u iets invoert wat buiten het bereik
van de mogelijk in te vullen waarden valt. Verder een minimale aanpassing in
lay-out.
18-11-2018
> Ontspanningsoefeningen
(vrouwenstem)
Onder ‘Downloads’ is een
verwijzing toegevoegd naar www.elinesnel.com/download;
hier kunt u gratis mp3-ontspanningsoefeningen voor kinderen en pubers
downloaden (Nederlandse en Vlaamse vrouwenstem), met hele leuke en tot de
verbeelding sprekende metaforen.
28-10-2018 >
Update 1.2 Scorehulp D-KEFS Color-Word Interference Test
Onder ‘Overige tests’ kunt u de D-KEFS Color-Word Interference
Test Scorehulp Kaldenbach 1.2 update downloaden. Er zijn wat kleine
taalkundige wijzigingen doorgevoerd en de invulcellen geven nu een foutmelding
als u iets invoert wat buiten het bereik van de mogelijk in te vullen waarden
valt.
26-09-2018
> Nieuwsbrief 2018-1 is uit!
In de Nieuwsbrief 2018-1 onder
meer aandacht voor de nieuwe Algemene Standaard Testgebruik, veel info over de
WISC-V, fouten in de WPPSI-III handleiding, een artikel over risico’s van
testen in een turbulente levensperiode, welke test te kiezen op leeftijden
waarbij meerdere tests mogelijk zijn (WPPSI-III, WISC-III/V en WAIS-IV), gratis
vakliteratuur en nog veel meer!
In de eerste ‘lichting’ die is
verspreid onder de mensen die zich voor de Nieuwsbrief hebben ingeschreven,
stond ten onrechte dat de COTAN haar WAIS-III beoordeling inmiddels naar
‘onvoldoende’ zou hebben aangepast. Dit is alleen zo voor de eerste WAIS-III
editie (2002), die in 2004 werd beoordeeld en waarvan het normeringsonderzoek
in 1998/1999 plaatsvond. De hernormering uit 2004 werd in de 2005-editie van de
WAIS-III gepubliceerd en deze werd in 2006 door de COTAN beoordeeld. De
‘voldoende’ op Normen zal per 2019 een begeleidende tekst krijgen dat de normen
verouderd zijn (nog wel ‘voldoende’) en per 2024 om deze reden worden omgezet
in een ‘onvoldoende’. Het verandert overigens niets aan het advies om 6 jaar na
het verschijnen van de WAIS-IV te staken met het afnemen van de WAIS-III, als u
dit nog zou doen.
05-09-2018 >
Scorehulp D-KEFS Color-Word Interference Test
Onder ‘Overige tests’ vindt u nu
ook een Scorehulp voor de Color-Word Interference Test uit de D-KEFS batterij.
12-06-2018 >
Update: D-KEFS Trail Making Test Scorehulp 1.2
Geen grote wijzigingen t.o.v. de
vorige versie (1.1), de beveiliging van het bestand is verbeterd, lege
werkbladen zijn verwijderd en het testwerkblad is van de testnaam voorzien.
21-05-2018
> Apollo Praktijk en de
nieuwe privacywet (AVG)
Het zal u niet ontgaan zijn, de
afgelopen weken ontving u waarschijnlijk veel mails van organisaties waarin ze
aangaven dat ze uw privacy serieus nemen en in het licht van de nieuwe
privacywet (de ‘Algemene Verordening Gegevensbescherming’) hun beleid hebben
beschreven in een privacyverklaring. Apollo Praktijk gaat zorgvuldig met uw
persoonsgegevens om. In de Privacyverklaring leest u hier meer
over. Wist u bijvoorbeeld dat deze website geen cookies plaatst of op een
andere manier op de achtergrond persoonsgegevens verzamelt?
04-05-2018
> WISC-V ligt bij de COTAN,
gaat even duren
Ik heb deze week contact gehad
met de COTAN, de WISC-V is daar vorige week ter beoordeling aangeboden. Tests
worden zo spoedig als mogelijk en op volgorde van binnenkomst beoordeeld.
Helaas heeft de COTAN momenteel ook te maken met personele onderbezetting,
waardoor de doorlooptijden van de beoordelingen zijn opgelopen. Een concrete
termijn waarbinnen de beoordeling van de WISC-V zal zijn vastgesteld, kan
daarom niet gegeven worden. Als ik kijk hoe lang eerder aangeboden tests al in
beoordeling zijn (bijv. de SON-R 2-8), de onderbezetting en het werk dat
verbonden is aan het beoordelen van een grote test als de WISC-V, dan is mijn
persoonlijke inschatting dat de beoordeling pas na de zomer/dit najaar gereed
zal zijn. Via de website van de COTAN Documentatie
kunt u de laatst verschenen beoordeelde tests zien, alsmede welke tests er
momenteel in beoordeling zijn (de WISC-V heeft men in dat overzicht op dit
moment nog niet bijgewerkt). Update
20-05-2018: inmiddels staat de WISC-V ertussen. Opvallend is wel dat bij ‘jaar
van uitgave’ 2018 vermeld staat, terwijl de WISC-V eind 2017 verscheen en 2017
ook in de handleiding vermeld staat als verschijningsdatum van de eerste druk.
Mogelijk hanteert men 2018 omdat toen pas de Technische handleiding verscheen?
02-05-2018 >
Apollo Praktijk herregistratie CRKBO (erkend als onderwijsinstelling)
Onlangs vond de heraudit van
Apollo Praktijk plaats, uitgevoerd door het Centrum Post Initieel Onderwijs
Nederland. Alle toetsingscriteria zijn positief geëvalueerd. Dat betekent dat
Apollo Praktijk ook de komende vier jaar officieel erkend is als onderwijsinstituut,
opgenomen in het Centraal Register Kort Beroepsonderwijs (www.crkbo.nl). De Belastingdienst stelt opname
in dit register als eis om onderwijs vrijgesteld van btw te mogen aanbieden. De
CRKBO-erkenning wordt afgegeven wanneer aan strenge kwaliteitseisen wordt
voldaan.
21-04-2018
> Apollo Praktijk respecteert
uw privacy
Privacy is een actueel onderwerp.
We mochten in maart naar de stembus voor het referendum over de ‘sleepwet’ en
onlangs was in alle nieuwsprogramma’s te zien hoe u via Gotcha.pw eenvoudig kunt nagaan of uw mailadres
eerder ‘succesvol’ is buitgemaakt in een aantal grote hacks. Verder bleek de
afgelopen weken o.a. dat een aantal zorgverzekeraars een zgn. ‘Facebookpixel’
op hun website heeft, waarmee ze uw medische surfgegevens aan Facebook
doorverkopen. En de Kamer van Koophandel bleek al jarenlang bedrijfsgegevens
door te verkopen. En ook Meld Misdaad Anoniem haalde de journaals, omdat zij
anonieme meldingen vanuit eigen commerciële belangen doorverkopen aan andere
organisaties.
In een tijd als deze, hecht ik
eraan te benadrukken dat Apollo Praktijk uw privacy wèl respecteert. De website
plaatst geen cookies op uw computer, heeft geen ‘Facebookpixel’ en verkoopt
nooit privacygevoelige gegevens aan derden. Ook kunt u veilig en anoniem met de
Scorehulp werken; deze verzamelt evenmin gegevens (ook niet als u het bestand
online via de website gebruikt), de vertrouwelijkheid blijft gerespecteerd. Op
de achtergrond wordt geen contact met internet gemaakt en er worden nooit
gegevens verzonden. Geen addertjes onder het gras; gewoon een gratis en
onbeperkt bruikbaar bestand om u te helpen bij het scoren van
intelligentietests.
21-04-2018
> WISC-V al bij de COTAN ter
beoordeling aangeboden?
Eind 2017 verscheen de WISC-V-NL,
de Technische handleiding volgde enkele maanden later (zie hieronder het
nieuwsbericht van 24-01-2018). Op de website van de COTAN Documentatie
kunt u zien welke tests er momenteel in beoordeling zijn. De WISC-V staat daar
op dit moment nog niet tussen. Ik had hierover de afgelopen weken contact met
de testuitgever, de test zou toen op korte termijn worden ingediend. Ik heb hen
verzocht op de website de stand van zaken aan te geven, omdat veel gebruikers
hierover vragen hebben. Inmiddels is op de WISC-V productpagina
van de testuitgever te lezen: ‘Hij is ingediend ter beoordeling bij de COTAN
april 2018’. Ik hoop dat de COTAN de WISC-V (net als destijds de WISC-III),
gezien de relevantie voor het veld, met enige voorrang zal beoordelen. Ik kan
me voorstellen dat het ook enige tijd zal duren, zeker omdat de Technische
handleiding een groot document is.
Het is uw eigen professionele
afweging of u nu reeds overstapt op de WISC-V of de veilige weg kiest om in
afwachting van het COTAN-oordeel nog de WISC-III te blijven gebruiken (dat mag
voorlopig nog en heeft mijn voorkeur). Tenzij u psychometrisch voldoende
onderlegd bent om op basis van de Technische handleiding zelf de test te
beoordelen, raad ik u aan de COTAN-beoordeling af te wachten.
21-04-2018
> Waarom gelovigen lager
presteren op intelligentietests…
In De Psycholoog van april 2018 (lees hier) worden
onderzoeksbevindingen beschreven en geanalyseerd over het verband tussen
religiositeit en intelligentie, een gevoelig onderwerp. Besproken wordt of de
verschillen in testprestaties kunnen worden verklaard vanuit een cognitieve
bias. Voor mij was het overigens nieuw dat uit onderzoek ‘keer op keer’ blijkt
dat gelovigen lager op intelligentietests scoren dan niet-gelovigen. Ik heb me
verder niet verdiept in de kwaliteit van dit onderzoek en of bovenstaande
uitspraken voldoende onderbouwd zijn.
21-04-2018
> Tekendiploma: bewust en
angstverminderend omgaan met tekenbeten
Het u vast niet ontgaan; het is
weer de ‘Week van de Teek’. Kinderen lopen een grotere kans op een tekenbeet,
omdat ze buiten spelen in de natuur. Door de klimaatverandering duurt het
tekenseizoen steeds langer en komen tekenbeten vaker voor. Onder ‘Downloads’
vindt u, met een uitgebreide toelichting, het Tekendiploma. Deze kan behulpzaam
zijn bij het omgaan met (angst voor) tekenbeten. Het staat vol met informatie
voor het kind en de betrokken volwassene. Het kind kan zijn/haar eigen teek na
verwijdering op het diploma plakken en een naam geven. De combinatie van informatie
en humor werkt angstverminderend en wekt ook interesse om er bewust mee om te
gaan in plaats van de angst en vermijding. Bruikbaar in begeleiding van
angstige kinderen en hun ouders, maar ook op scholen, op campings, bij
EHBO-posten in zwembaden en op school- of vakantiekampen. Kijk onder
‘Downloads’ voor meer informatie.
14-04-2018
> Update Beery VMI
Nederlandstalige instructies
Onder ‘Overige tests’ is n.a.v.
een suggestie van een collega een update gemaakt van de Nederlandstalige
instructie van de Beery VMI. Wat is er veranderd? Bij de VP en MC is bij de
scoring ter verduidelijking toegevoegd dat ook items 1 t/m 3 meegeteld moeten
worden in de goedscore als deze niet zijn afgenomen. En bij de MC-scoring staat
nog de nuance toegevoegd ‘tenzij eerder 3 opeenvolgende fouten gemaakt werden’.
09-04-2018
> Meer ouders laten hun kind
testen na ‘te laag’ schooladvies
Het RTL Nieuws opende vandaag met
een bericht over de groeiende groep
ouders die hun kind laat testen, wanneer ze vinden dat het schooladvies van hun
kind te laag is. Ik hoop dat u hiermee zorgvuldig omgaat. Schoolsucces, op welk
niveau dan ook, is van veel meer factoren afhankelijk dan cognitieve vermogens.
Intelligentie is een noodzakelijke maar niet voldoende voorwaarde voor
schoolprestaties. Allerlei andere factoren spelen mee, of het nu om
motivatie/werkhouding gaat, de thuissituatie, sociaal-emotioneel functioneren,
voldoende nachtrust, voeding, medicatiegebruik, leerproblemen of -stoornissen,
psychopathologie, enz. enz. Laat u dus niet te snel verleiden om op basis van
een testprestatie alleen een schooladvies te geven. en besef ook dat wat een
kind bij u individueel in de prikkelarme gestructureerde één-op-één context van
het onderzoek kan presteren, niet gelijkstaat aan hoe een kind ‘in het echt’
presteert.
03-04-2018
> Update Tips bij
geheugenproblemen
Onder ‘Downloads’ vindt u de
update van het bestand Tips bij geheugenproblemen,
met hierin psycho-educatie over het geheugen en vooral ook handige strategieën
om kinderen, jongeren en volwassenen te helpen om minder snel iets te vergeten.
Niet zozeer bedoeld voor mensen met ernstige geheugenstoornissen, maar vooral
voor mensen die in het alledaagse leven veel vergeten, zoals bij ADD of ADHD.
28-03-2018
> Groep 4 wint boek ‘Jeroen
de hardloopkampioen met astma’
Groepsleerkracht Jeroen (what’s
in a name?) van basisschool De Drie Koningen had een kleurwedstrijd
georganiseerd voor zijn groep 4. De leerling met mooiste kleurplaat
zou een exemplaar winnen van mijn therapeutische kinderboek Jeroen
de hardloopkampioen met astma. Vandaag was de prijsuitreiking. Blij verrast
wonnen álle 22 kinderen een exemplaar! Onderstaande foto is uiteraard met (op
ieder moment intrekbare) toestemming van de betreffende ouders geplaatst.
28-03-2018
> Artikel over intelligentie
testen bij jongeren in een turbulente periode in hun leven
Onder ‘Publicaties’ is een
artikel toegevoegd: Koster,
I., Stams, G.J.J.M. & Kaldenbach, Y. (2018). Een
IQ-test op je slechtste moment: is dat wel slim? Dilemma’s rond
intelligentiediagnostiek in turbulente tijden. Kind en Adolescent
Praktijk, maart, 17(1), 6-13.
Jongeren
in de JeugdzorgPlus worden doorgaans aan het begin van de behandeling getest op
hun intelligentie. Dat brengt het risico van onderschatting met zich mee, omdat
ze op dat moment in omstandigheden verkeren die hun testscores drukken. Als
hiermee geen rekening gehouden wordt, dan dreigt een onderprestatie. En dat kan
grote gevolgen hebben. De uitkomst kan een jongere belemmeren en blijven
achtervolgen. In dit artikel worden adviezen gegeven rondom
intelligentiediagnostiek in turbulente tijden.
04-02-2018
> ‘Slaaphygiëne checklist: 50
tips bij slaapproblemen’
Onder ‘Downloads’ vindt u het
nieuwe bestand ‘Slaaphygiëne
checklist: 50 tips bij slaapproblemen’. Dit bestand is te gebruiken bij
kinderen, jongeren, volwassenen en ouderen. De checklist bevat 50 punten die
een rol kunnen spelen bij het ontstaan, voortbestaan en vooral oplossen van
slaapproblemen. Het gestructureerd doornemen van deze punten geeft zicht op de
mogelijke oorzaak en biedt direct concrete mogelijkheden om met aanpassingen te
onderzoeken of het de slaap verbetert.
03-02-2018
> Update Stappenplan ‘Mijn
tics de baas’
Onder ‘Downloads’ vindt u een
update van het Stappenplan ‘Mijn tics de
baas’. Dit is een toegankelijke uitleg voor kinderen met tics over de
behandeling volgens de ‘habit reversal’ methode (tegenbewegingen).
24-01-2018
> Voorzichtig met WISC-V-NL
De WISC-V-NL is vlak voor de
Kerstvakantie verschenen en de eerste ervaringen worden er nu mee opgedaan. Op
dit moment raad ik u aan nog even terughoudend te zijn met gebruik van de
WISC-V. De test is eigenlijk prematuur verschenen, want er zit alleen een
Afname- en scoringshandleiding bij. De Technische handleiding wordt in februari
verwacht. Dat betekent dat we nu eigenlijk nog niet goed kunnen beoordelen in
hoeverre de WISC-V verantwoord te gebruiken is. Wat weten we op dit moment
bijvoorbeeld over de betrouwbaarheid, de validiteit en het normeringsonderzoek
(kenmerken van de normgroep)? Ook de relatie met schoolniveaus (wat is voor elk
niveau gemiddeld en hoe groot zijn de sd’s?) is ons nu nog onbekend, wat
advisering lastiger maakt. Naar ik begrijp zal de test pas aan de COTAN worden
aangeboden als de Technische handleiding gereed is. Dat is heel begrijpelijk en
zorgvuldig, maar maakt ook dat de WISC-V-NL op dit moment een instrument is dat
we nog wat lastiger op de waarde kunnen schatten. Veiligheidshalve raad ik op
dit moment aan nog even de WISC-III te gebruiken tot hierover meer
duidelijkheid is.
29-11-2017
> Nieuwsbrief 2017-3 is uit!
In de Nieuwsbrief 2017-3 onder
meer aandacht voor de WISC-III Scorehulp video tutorial, de Scorehulp 1.17d, de
WISC-V, test-hertesttermijnen van verschillende IQ-tests, hoe lang kinderen in
Nederland/Vlaanderen moeten zijn voordat je de WISC-III kunt doen, IQ en
psychose, gratis full-text pdf-artikelen downloaden, risico’s van online scoren
en nog veel meer!
19-11-2017
> Betrouwbaarheidsintervallen
in IQ-tests: hoe zat het ook alweer?
In De Psycholoog van november 2017 publiceerden Kimberley Lek en
collega’s een interessant artikel
over betrouwbaarheidsintervallen in intelligentietests: wat zijn de
verschillende manieren waarop deze kunnen worden berekend en hoe interpreteer
je het eigenlijk? Het blijkt namelijk dat we dat nogal eens verkeerd doen… De
WISC-III wordt gebruikt als illustratie.
15-11-2017
> Scorehulp 1.17d
In de eerdere versies van de
Scorehulp 1.17 zat een onvolkomenheid in de lay-out op werkblad ‘Rapport’. De
bovenste WISC-III grafiek overlapte met het onderste deel van de tabel waarin
de schaal- en factor-IQ’s werden vermeld. Hierdoor waren de factoren PO en VS
verscholen geraakt achter de witte grafiekopvulling. Dit is hersteld in de WISC-III Scorehulp 1.17d door de
achtergrond transparant te maken.
12-11-2017
> ‘5 dingen die je wilt weten
over angst’ (psycho-educatie voor kinderen)
Onder ‘Downloads’ vindt u bij de
psycho-educatiebestanden over angst een nieuw document voor kinderen vanaf de
basisschoolleeftijd. Toegankelijk geschreven en met leuke illustraties: 5
dingen je die wilt weten over angst.
08-10-2017 >
WISC-III Scorehulp video tutorial op YouTube
Ruim 11 jaar geleden werd de
WISC-III Scorehulp geboren. Vanaf nu is er een video tutorial op YouTube
beschikbaar, die u een rondleiding geeft door dit scoreprogramma en laat zien
welke mogelijkheden het biedt. Wellicht laat u nog mogelijkheden onbenut? Ook
handig om te checken of u de Scorehulp wel correct toepast… Klik op de
afbeelding hieronder.
11-08-2017
> Scorehulp 1.17c
In Scorehulp 1.17(b) zat een
onvolkomenheid, enkele grafieken (WPPSI-III en WISC-III schalen) bleken
onbedoeld beveiligd tegen kopiëren. Dit is hersteld in de WISC-III Scorehulp 1.17c.
02-08-2017
> Scorehulp 1.17b
In Scorehulp 1.17 zat een
onvolkomenheid in de lay-out van prints van werkblad ‘WISC-III’. U bent gewend
dat bij het printen van deze WISC-III pagina’s de naam van de cliënt bovenaan
iedere pagina afgedrukt wordt. Deze naam wordt automatisch overgenomen van
werkblad ‘Testleeftijd’. Bij de 1.17 was door de andere vernieuwingen in de
1.17 de naam bovenaan de derde printpagina verschoven naar de onderkant van de
tweede printpagina, waardoor deze op die pagina dubbel stond en op de derde
printpagina ontbrak. Dit is hersteld in de WISC-III
Scorehulp 1.17b.
26-07-2017
> Nieuwsbrief 2017-2 is uit!
In de Nieuwsbrief 2017-2 onder
meer aandacht voor de WISC-III Scorehulp 1.17,
de WISC-III
Profielhypothesen (juli 2017), een interessante verklaring voor het
(afnemende) Flynn-effect, hoe de winnaar van de Tour de France Chris Froome ons
helpt om verbazingwekkende TIQ’s beter te begrijpen, een website met tientallen
gratis Scorehulpen en… nog veel meer!
25-06-2017
> Nieuwsbrief 2017-1 is uit!
De eerste Nieuwsbrief van 2017
over intelligentiediagnostiek bij kinderen en jongeren is verschenen! Ik ben
inmiddels begonnen met het mailen van alle mensen die zich eerder aanmeldden
voor de nieuwsbrief. De teller staat op 5740, dus u zult begrijpen dat dit in
etappes gaat. Anders slaan allerlei filters die zich op spam richten op hol. In
deze Nieuwsbrief 2017-1 o.a.
aandacht voor veel gratis WISC-III updates, een fout in de WAIS-IV handleiding,
disharmonische profielen, nieuwe info over de WISC-V, de SON-R 2-8, artikelen
over hoogbegaafdheid en intelligentie in de DSM-5, extra voordelige
zomercursussen, oude WPPSI-III normen uit 2009 die u mogelijk nog gebruikt, en…
nog veel meer!
24-06-2017
> WISC-III Profielhypothesen
In de onlangs verschenen
juni-update van de WISC-III Profielhypothesen zijn nog enkele wijzigingen
aangebracht, waaronder een toevoeging van een hypothese ingeval Onvolledige
Tekeningen hoger scoort dan de overige performale subtests. Heeft u de afgelopen
10 dagen de juni-update gedownload, dan kunt u deze vervangen of de toevoeging
rondom het tijdsdrukaspect toevoegen op blz. 6-7. De nieuwste versie
vermeldt in de voettekst ‘versie 24 juni 2017’.
14-06-2017
> WISC-III updates:
Beslisboom, Profielhypothesen en Toelichtingen voor Ouders/Jeugd
Per heden zijn er updates
beschikbaar van de volgende bestanden: de WISC-III Beslisboom 2017,
(inclusief de Engelstalige WISC-III Decision
Tree 2017), de WISC-III
Profielhypothesen, de WISC-III
Toelichting voor Ouders en de WISC-III
Toelichting voor Jeugd. Kijk onder ‘WISC-III’ als u meer informatie wilt
over deze bestanden of wilt weten wat er is veranderd t.o.v. vorige versies.
Binnenkort verschijnt de Nieuwsbrief met daarin ook de WISC-III Scorehulp 1.17.
Als u zich aanmeldt voor de Nieuwsbrief (onder ‘Home & Contact’), dan
ontvangt u deze t.z.t. per e-mail.
14-06-2017
> Update WPPSI-III
Toelichting voor Ouders
In 2011 verscheen de eerste
editie van de WPPSI-III Toelichting voor Ouders. Per heden is er een nieuwere
versie waarin wat kleine verbeteringen zijn doorgevoerd. Klik hier
voor de update (juni 2017) en kijk voor meer informatie onder ‘Overige tests’.
27-05-2017
> Update
ontspanningsoefeningen, beschikbaar in mp3 en via YouTube
Al een aantal jaar staan onder
‘Downloads’ twee ontspanningsoefeningen voor kinderen. Deze audiobestanden zijn
nu sterk in kwaliteit verbeterd: Achtergrondruis is verwijderd en de mp3’s zijn
nu in een hogere bitrate (320 kbps) beschikbaar. Verder zijn inhoudelijk ook
enkele aanpassingen gedaan, zoals het inkorten en verlengen van sommige
stiltes, het verwijderen van enkele zinnen en het omwisselen van een
begeleidend ademgeluid (inademing klonk op enkele plekken als uitademing).
Mocht u met de oude mp3’s werken, dan is het aan te raden deze te vervangen.
Naast de verbetering van de
audiobestanden zijn beide oefeningen ook op het YouTube kanaal van Apollo Praktijk
geplaatst dat begin mei is gestart. Hierdoor kunt u het ook makkelijk op
locatie afspelen of de link naar kinderen/ouders sturen, zodat men zelf met de
oefeningen aan de slag kan.
Verdere informatie over de
ontspanningsoefeningen vindt u onder ‘Downloads’. Wilt u gelijk naar de YouTube
video’s, klik dan op onderstaande afbeeldingen.
27-05-2017
> Verkoop nu nog uw extra
WISC-III, met de WISC-V in aantocht
De komende jaren zal de WISC-III
‘eruit gaan’ (zie hieronder). Op dit moment zijn er nog veel (vrijgevestigde)
collega’s op zoek naar een tweedehands WISC-III. Kunt u het ook met een
exemplaar minder uitzingen bij uw instelling/praktijk en wilt u - nu het nog
kan - een collega helpen en ongeveer de helft van uw aanschafprijs
terugverdienen? Dan kunt u uw WISC-III tweedehands (‘nu het nog kan’) verkopen
via deze website. Afhankelijk van de staat en het aantal formulieren wordt een
tweedehands WISC-III de laatste maanden verkocht voor €750,- tot €950,-. Naar
verwachting zal deze prijs het komende half jaar sterk dalen. Meer informatie: ykaldenbach@hotmail.com.
27-05-2017
> Hoe lang kan ik de WISC-III
dan nog gebruiken?
Pearson verwacht eind 2017 de
WISC-V-NL op de markt te brengen en wil natuurlijk dat het veld snel tot
aanschaf overgaat. Inmiddels worden er al ‘roadshows’ georganiseerd waarin u
kunt kennismaken met de WISC-V-NL en een ‘sneak preview’ krijgt.
De WISC-III-NL kwam in 2002 op de
markt, de meest recente normering stamt uit 2005. Hoewel er in de WISC-III een
handjevol verouderde items zitten, is er geen noodzaak direct over te stappen
zodra de WISC-V op de markt komt en er nog geen zicht is op de kinderziektes,
de handleiding waarschijnlijk nog fouten bevat die in stilte en doorgaans
zonder errata worden aangepast, enz. Sowieso raad ik u aan eerst de
COTAN-beoordeling af te wachten. U herinnert zich wellicht nog de perikelen
rondom de WISC-III, toen deze met ‘onvoldoende’ normen in 2002 op de markt
kwam. Er volgde na de golf van kritiek een erratum in 2003 met aangepaste
normen, maar ook deze waren gebrekkig. Pas in 2005 verschenen herziene normen
die een ‘voldoende’ kregen.
De COTAN hanteert als
uitgangspunt voor de beoordeling van normen dat deze na 15 jaar verouderd zijn
en na 20 jaar wegens veroudering niet meer bruikbaar. De COTAN gaat hierbij uit
van het laatste jaartal waarin het normeringsonderzoek plaatsvond. Voor de
WISC-III is dit 2004; deze normen werden gepubliceerd in de herziene
handleiding uit 2005. In 2019 zal dus de opmerking ‘De normen zijn verouderd’
worden toegevoegd aan de ‘voldoende’ beoordeling van de normen. Pas in 2024
volgt een ‘onvoldoende’ met de opmerking ‘Wegens veroudering zijn de normen
niet meer bruikbaar’. Nu is het volstrekt niet aan te raden om nog 6½ jaar de
WISC-III te blijven gebruiken, maar het moge duidelijk zijn dat er geen enkele
reden is om straks overhaast over te stappen. Als de WISC-V-NL een degelijke
test blijkt te zijn die zonder kleerscheuren door de keuring komt, dan is het
aan te raden om in 2018-2019 over te stappen.
05-05-2017
> Nieuw: trailer/video
tutorial Scorehulp 15-Woorden Test
Een aantal mensen werkt er al
mee: de 15-Woorden Test Scorehulp Kaldenbach. Er is nu een Apollo Praktijk
YouTube kanaal geopend en een demonstratievideo gemaakt, waarin u in minder dan
2 minuten kennis maakt met de 15-WT Scorehulp en kunt zien hoe het u scorewerk
uit handen kan nemen. Ook wordt er in dit Excelbestand een kopieerbare grafiek
getekend, die u eenvoudig kunt overnemen in uw rapport. Het programma werkt
vergelijkbaar met de WISC-III Scorehulp, waarmee u mogelijk reeds werkt. Lees
het geüpdatete informatiebestand
over deze Scorehulp en klik op de afbeelding hieronder voor de trailer op YouTube. Meer info onder
‘Overige tests’.
19-02-2017
> Oogcontact tijdens
testafname kost hersencapaciteit, wat nu?
De meeste mensen zijn geneigd in
een gesprek de blik geregeld af te wenden van de gesprekspartner en het
oogcontact tijdelijk te verbreken. De
Psycholoog van deze maand brengt een interessante publicatie van Kajimura et al. (2016)
hierover onder de aandacht, waaruit blijkt dat oogcontact hersencapaciteit kost
en het afwenden van de blik functioneel kan zijn om beter te kunnen nadenken.
Als we ons cognitief hard moeten inspannen, kijken we niet voor niets soms naar
het plafond, naar de grond of sluiten we zelfs onze ogen. Daar is niets
autistisch aan.
Vertaald naar de praktijk van het
psychodiagnostisch onderzoek voelen we daarom allemaal aan dat het weliswaar
belangrijk is om contact te maken met kinderen die we onderzoeken, maar dat we
ze niet indringend en ongeduldig moeten blijven
aankijken, terwijl ze hun antwoorden formuleren. Daar zouden we zelf ook
onrustig en ongemakkelijk van worden (en niet alleen tijdens een testafname).
Hoewel testinstructies er met geen woord over reppen, hebben de meeste
collega’s de gewoonte ontwikkeld om bij taken die een extra intensief beroep
doen op concentratie en (werk)geheugen (denk aan de 15-Woorden Test en subtests
als WISC-III Cijferreeksen en WAIS-IV Cijfers en Letters Nazeggen, waarbij we
meten wat de maximale capaciteit is en wanneer ‘de ballon knapt’) oogcontact nog meer en vooral ook bewuster te
vermijden. Zowel tijdens het oplezen van de reeksen als bij het aanhoren van de
antwoorden, gaat onze blik opvallend vaak omlaag naar het antwoordformulier en
proberen we ons even stil, bewegingloos en onzichtbaar te houden. Waarom? Omdat
we gelukkig intuïtief al aanvoelden dat oogcontact interfereert tijdens
dergelijke cognitief inspannende taken en we geen parallel en afleidend
contactueel en cognitief appèl willen doen.
01-12-2016
> 150e cursusdag!
Op 1 december was de 150e
uitvoering van de eendaagse cursus 'Intelligentieonderzoek bij kinderen en
adolescenten' een feit, een bijzondere gelegenheid in Den Bosch. De eerste
cursusdag was in 2006 in Groningen.
20-09-2016
> Gedachten Uitpluizen:
allerlei materialen rondom psychose
Onder ‘Downloads’ en ‘Overige
tests’ is informatie toegevoegd over de website gedachtenuitpluizen.nl. Het is een
website met heel veel meetinstrumenten, scoreprogramma’s en ook hulpmiddelen en
informatie m.b.t. behandeling van psychosen. Een aanrader en tastbaar resultaat
van collega’s die met toewijding hun vak uitoefenen en veel gratis delen.
10-11-2015
> Artikel over rol van
onderzoeker bij uitkomsten Bourdon-Vos test
Onder ‘Publicaties’ is een
artikel toegevoegd, dat onlangs verscheen in het vaktijdschrift GZ-PSYCHOLOGIE. Hierin wordt een
praktijkonderzoek beschreven naar de rol van de onderzoeker bij de uitkomsten
van deze test voor volgehouden selectieve aandacht. Collega’s scoorden aan de
hand van een video twee testafnames en registreerden onafhankelijk van elkaar de
regeltijden. Benieuwd of het uitmaakt welke collega de stopwatch bedient?
27-09-2015
> Lustrum: Apollo Praktijk
bestaat 5 jaar!
Het is alweer 5 jaar geleden dat
Apollo Praktijk werd opgericht; een podium om vakinhoudelijke materialen met
elkaar te delen en de vlag waaronder de cursussen over intelligentiediagnostiek
werden voortgezet.
15-08-2015
> Onvolledige Tekeningen:
baditem
Onder sommige vakgenoten heerst
onduidelijkheid of het antwoord in de WISC-III handleiding bij het item met het
ligbad wel het (enige) goede antwoord is. Lees hier
en onder ‘WISC-III’ wat contact met een badkamerspecialist hierover opleverde
en de conclusie m.b.t. het scoren van dit item.
22-07-2015
> Toelichting Testanalyse
WISC-III (Goedhart)
Onder ‘WISC-III’ vindt u een
bestand dat u kunt gebruiken in uw adviesgesprek. Hierin wordt de WISC-III
teststructuur grafisch weergegeven en kunt u laten zien op welke niveaus
geanalyseerd kan worden.
08-07-2015
> Whitepaper over
verstandelijke beperking in de DSM-5
Onder ‘Publicaties’ is een
whitepaper toegevoegd, waarin de belangrijkste veranderingen ten opzichte van
de DSM-IV beschreven worden wat betreft het classificeren van lagere
verstandelijke vermogens.
04-05-2015
> Update BRIEF grafiek
(Hendriks)
Onder 'Overige tests' vindt u per
heden de april 2015 update van het bestand waarmee u voor de BRIEF alle
gegevens eenvoudig in een mooie grafiek kunt laten weergeven en deze kunt
overnemen in uw rapportage. Met dank aan collega Judith Hendriks.
02-02-2015
> Nieuw logo Apollo Praktijk
Per heden gaat het logo van
Apollo Praktijk verder zonder onderstreping.
16-01-2015
> Publicaties toegevoegd
Onder 'Publicaties' treft u drie
nieuwe bijdragen aan. Allereerst een artikel/interview aan over de waarde en
beperkingen van intelligentieonderzoek, gepubliceerd in het maartnummer van Gifted@248, een relatief jong magazine
over (hoog)begaafde kinderen. Verder een column van eind mei in PAOpeople, over de juridisch en
beroepsethisch ontoereikende toestemmingsverklaringen, op basis waarvan we vaak
vertrouwelijke informatie verstrekken aan derden die dit bij ons opvragen. Ten
slotte verscheen begin dit jaar het spraakmakende boek 'Mevrouw, mag ik bij u
wonen?' van Caroline Karssen, bevlogen gedragswetenschapper bij Bureau
Jeugdzorg Haaglanden. In het juninummer van Kind
en Adolescent Praktijk leest u er een recensie over. Dit boek is een
aanrader om te lezen of cadeau te doen aan vakgenoten.
Verder werden in het
Publicatieoverzicht bovenaan nog 5 thumbnails toegevoegd (interviews en
mediavermeldingen n.a.v. een artikel uit 2010 over de onzin van
neuropsychologische diagnostiek bij het classificeren van ADHD.
09-01-2015
> WISC-III Scorehulp met uw
eigen logo op iedere printpagina
Onder 'WISC-III' is informatie
toegevoegd over de mogelijkheid om een WISC-III Scorehulp te bestellen waarin
op iedere gewenste pagina het logo van uw praktijk/instelling zichtbaar is. Een
leuk visitekaartje voor iedereen die wel eens een print extern verspreid.
02-01-2015
> Update informatiebestand
15-WT Scorehulp
Onder 'Overige tests' is het
informatiebestand geüpdate over de 15-Woorden Test Scorehulp. Als u met deze
test werkt, is de Scorehulp een waardevolle en tijdbesparende aanvulling voor
uw werk.
03-12-2014
> Tips voor IQ-testafname bij
hoogbegaafdheid
Onder 'Overige tests' is een
bestand toegevoegd met allerlei tips voor onderzoekers die IQ-tests afnemen bij
(vermoedens van) hoogbegaafdheid en de eisen die deze specifieke doelgroep aan
onderzoekers stelt.
01-12-2014
> 125e cursusdag
Op 1 december werd voor de 125e
keer de cursus 'Intelligentieonderzoek bij kinderen en adolescenten' voor
vakgenoten verzorgd, een bijzondere gelegenheid in Utrecht.
23-11-2014
> Testverhuur
Sinds enkele jaren is het
mogelijk via deze website uw tweedehands testmateriaal te (ver)kopen,
bijvoorbeeld als u stopt met uw praktijk of wat enthousiast heeft besteld en nu
merkt dat uw afdeling het ook best met wat minder testexemplaren of
formulierenvoorraad redt. Per heden is er ook de mogelijkheid om tests via deze
website te huren. Wilt u bijvoorbeeld slechts incidenteel een IQ-test doen maar
niet gelijk enkele duizenden euro's betalen voor een test met pakketten à 25
scoreformulieren? Overweeg dan voor een fractie van de aanschafprijs de test te
mogen lenen. Apollo Praktijk verhuurt of verkoopt zelf geen tests, maar brengt
mensen met elkaar in contact door het bieden van een online etalage. Een soort
Marktplaats voor professionals, maar dan persoonlijker en zonder de 'rat race'
van het tegen elkaar opbieden. Uiteraard wordt alleen verhuurd en verkocht door
en aan bevoegde vakgenoten. Verifieer dit altijd vanuit beide partijen als u
tot overeenstemming komt.
22-11-2014 >
Tabel frequenties IQ-discrepanties WISC-III
Onder 'WISC-III' vindt u
informatie over een handige tabel waarin u voor de WISC-III precies kunt zien
hoe vaak allerlei verschillen tussen IQ's voorkomen. Los van of een verschil
significant is, wilt u mogelijk ook weten hoe 'normaal' of 'uitzonderlijk' een
verschil van bepaalde grootte is. Een VIQ-PIQ-verschil van minimaal 18 punten
blijkt bijvoorbeeld aan de orde bij 1 op de 10 kinderen.
07-08-2014
> Update BRIEF grafiek
Onder 'Overige tests' is een
update geplaatst van het bestand van de BRIEF grafiek, gemaakt door collega
Judith Hendriks.
23-06-2014
> Scorehulp 1.16b
Bij het werkblad van de RAKIT-2
is een optelfout hersteld. Zie 'WISC-III'.
06-06-2014
> Trailer 15-Woorden Test
Scorehulp
Onder 'Overige tests' is een
filmpje te zien, waarop u in enkele minuten ziet hoe de Scorehulp voor de 15-WT
werkt.
01-04-2014
> Apollo Praktijk
herregistratie CRKBO (erkend als onderwijsinstelling)
Vandaag was de heraudit voor
Apollo Praktijk, uitgevoerd door het Centrum Post Initieel Onderwijs Nederland.
Op alle toetsingscriteria is positief geëvalueerd. Dat betekent dat Apollo
Praktijk ook de komende vier jaar officieel erkend is als onderwijsinstituut,
opgenomen in het Centraal Register Kort Beroepsonderwijs (www.crkbo.nl). De Belastingdienst stelt opname
in dit register als eis om onderwijs vrijgesteld van btw te mogen aanbieden
(conform Europese btw-richtlijn). Iedereen die niet als onderwijsinstituut is
erkend en ook als zodanig in het CRKBO opgenomen, moet per 1 juli 2010 btw op
een iedere cursus, lezing of workshop in rekening brengen (thans 21%). De
CRKBO-erkenning wordt afgegeven wanneer aan strenge kwaliteitseisen wordt
voldaan.
09-12-2013
> Emoties bij kinderen:
Kamil's feelings
Op de interactieve website http://kamilsfeelings.com/ kunnen
kinderen (± 3-8 jaar) op een speelse manier leren over emoties. Meer informatie
onder 'Downloads'.
09-12-2013
> Tweedehands WISC-III’s te
koop!
Onder ‘Verkoop’ worden regelmatig
tweedehands tests verkocht (uitsluitend aan bevoegde collega’s). Normaal
gesproken worden alle mutaties daarin niet vermeld onder ‘Nieuws’, maar ik
ontvang heel vaak vragen naar een tweedehands WISC-III en die worden weinig
aangeboden. Wees er dus snel bij als u van de collega’s van BJAA deze of andere
tests wilt overnemen.
09-12-2013
> Emoties bij kinderen
Onder ‘Downloads’ vindt u een
nieuwe website over emoties bij kinderen met allerlei informatie en gratis
materialen.
08-07-2013
> Scorehulpen allerlei tests
Onder 'Overige tests' vindt u een
verwijzing naar een website met veel scorehulpen voor allerlei veelgebruikte
vragenlijsten.
28-01-2013
> Pas op met
WNV-leeftijdsequivalenten!
Onder 'Overige tests' leest u een
voorbeeld van hoe je op de WNV een gemiddelde
T-score kunt halen en toch een meer dan 7 jaar hogere referentieleeftijd kunt
halen. Onbetrouwbaar en misleidend dus voor klinisch gebruik.
20-01-2013
> Scorehulp 1.16 en nieuwe
Profielhypothesen (jan 2013)
Het nieuwe jaar begint met een
frisse Scorehulp, met weer allerlei toevoegingen en aanpassingen, waaronder de
toevoeging van de RAKIT-2. Ook de Profielhypothesen zijn weer bijgewerkt met
een aantal kleine veranderingen en kunnen voorlopig weer even mee. Te
downloaden onder 'WISC-III'.
20-01-2013
> Nieuwe versies van WISC-III
Toelichting voor Ouders & Jeugd (jan 2013)
De vorige editie van beide
Toelichtingen dateerde alweer van mei 2011, reden om de inhoud en opmaak aan te
passen. Waar mogelijk is de taal nog wat vereenvoudigd en zijn nuances
aangebracht of overbodige juist verwijderd. Te downloaden onder 'WISC-III'.
20-01-2013
> Grafieken BRIEF en HiPIC
Onder 'Overige tests' vindt u per
heden Excelbestanden waarin u makkelijk voor de BRIEF en HiPIC de scores kunt
verwerken en een mooie grafische weergave krijgt voor in uw rapport, dossier en
adviesgesprek.
20-01-2013
> Nieuwsbrief Intelligentie
2013-1
Voor het eerst in pdf-formaat
verschijnt de Nieuwsbrief (2013-1)over
intelligentie bij K&J. Ook dit keer weer allerlei vakinhoudelijke
informatie over o.a. de WAIS-III/WAIS-IV, RAKIT-2, de toekomst en kritische
noten rondom computerbased assessment/scoring, nieuwe Profielhypothesen en
WISC-III Toelichtingen voor Ouders/Jeugd, en nog veel meer.
03-12-2012
> Jubileum: 100e
cursus
Vandaag mocht ik voor de 100e
keer de cursus 'Intelligentieonderzoek bij kinderen en adolescenten' voor
vakgenoten verzorgen (benefietcursus), een bijzondere gelegenheid.
13-11-2012
> Scorehulp 1.15b uitgebracht
(hierin klein foutje hersteld)
Twee dagen na het uitbrengen van
de 1.15 een vernieuwde versie waarin een enkel klein foutje op het WAIS-IV
werkblad is hersteld. Lees verder onder WISC-III.
11-11-2012
> Release Scorehulp 1.15
Ongeveer een jaar nadat de
Scorehulp 1.14 verscheen, is nu de Scorehulp 1.15 beschikbaar. Er is van alles
toegevoegd, waaronder de WAIS-IV (berekening interne consistentie en
discrepantieanalyse). Download de Scorehulp 1.15 onder 'WISC-III'. Op het werkblad
'Info' in de Scorehulp kunt u de belangrijkste veranderingen lezen. Ik wens u
veel gebruiksplezier!
09-10-2012
> Jubileum: 100e
cursus in Utrecht (NIP) op 03-12-2012 ('benefietcursus')
Op maandag 3 december verzorg ik
voor de 100e keer de cursus 'Intelligentieonderzoek bij kinderen en
adolescenten'. Ter gelegenheid van dit bijzondere jubileum, organiseer ik deze
'benefietcursus'. Een deel van de opbrengsten gaan naar een goed doel. Lees
meer informatie onder 'Cursus'.
09-10-2012
> Artikel over ontoereikende
toestemmingsverklaringen in de zorg
Onder 'Publicaties' kunt u het
artikel 'Vragen staat vrij, verstrekken niet' lezen dat in oktober in de
ethiekrubriek van De Psycholoog
verscheen, het tijdschrift van het NIP. In dit artikel vraag ik aandacht voor
het feit velen van ons vertrouwelijke informatie verstrekken aan collega's op
basis van een ontoereikende toestemmingsverklaringen. Wilt u niet ten onrechte
vertrouwelijke informatie verstrekken en zwak staan bij een klacht? Lees dan in
deze ethiekbijdrage wat u kunt doen om zorgvuldig naar u cliënt te handelen en
gedoe te voorkomen. De kans is groot dat u huidige standaardformulier niet
voldoet…
09-10-2012
> Kinderen dingen leren
eten/lusten
Onder 'Downloads' kunt u het
document 'Leren eten, leren lusten' downloaden. Het is een voor ouders en
hulpverleners geschreven handleiding die uitlegt en praktische tips geeft over
hoe je kinderen dingen kunt leren eten die ze vies vinden en ervoor kunt zorgen
dat ze het ook lekker gaan vinden.
24-09-2012
> Publicaties toegevoegd
De afgelopen weken zijn er onder
'Publicaties' verschillende artikelen toegevoegd zoals een artikel over het
verlenen van betekenis aan test-hertestverschillen bij intelligentieonderzoek,
een recensie over een psycho-educatie cd-rom voor kinderen met AD(H)D en een
artikel over pubers met astma die roken en slordig met hun medicatie omgaan.
28-08-2012
> Interview Editie NL (blowen
verlaagt IQ)
Onder 'Publicaties' staat een
item van RTL4-programma Editie NL,
naar aanleiding van een onderzoek over de effecten van blowen op je IQ.
06-08-2012
> Interview NRC Next IQ
Amsterdammers
Onder 'Publicaties' staat een
kort stukje in de NRC Next
weergegeven n.a.v. een uitspraak van burgemeester Van der Laan over het IQ van
Amsterdammers.
06-08-2012
> Recensie over
www.apollopraktijk.nl in Kind en Adolescent Praktijk
In het juninummer van het
kwartaalblad Kind en Adolescent Praktijk
werd deze website gerecenseerd door collega Frank Ruiters. U kunt deze recensie
hier
lezen.
01-06-2012
> Artikel over
medicatiegebruik rondom intelligentieonderzoek
Onder ‘Publicaties’ en ‘WISC-III’
vindt u een artikel over de keuze van laten staken of continueren van medicatie
rondom een IQ-meting. Wat is wijsheid en wat is eigenlijk het effect van
medicatie op je IQ?
01-06-2012
> 90e cursusdag in
Den Haag
Vandaag werd de cursus
‘Intelligentieonderzoek bij kinderen en adolescenten’ alweer voor de 90e
keer gegeven. Bureau Jeugdzorg Haaglanden organiseerde deze cursus inmiddels
alweer voor de zesde ‘lichting’ gedragswetenschappers.
07-05-2012
> Artikel over
intelligentiebepaling bij zeer lage niveaus
Onder ‘Overige tests’ vindt u een
artikel van twee COTAN-leden over de do’s en dont’s rondom IQ-meting bij zeer
lage niveaus.
05-03-2012
> Artikel over TIQ’s buiten
VIQ-PIQ bereik & interview
Onder ‘Publicaties’ en ‘WISC-III’
vindt u een artikel waarin wordt uitgelegd hoe het kan dat TIQ’s soms buiten
het bereik van het VIQ-PIQ vallen. Handig om te weten, want vroeg of laat
krijgt u er vragen over van cliënten of collega’s. Bij ‘Publicaties’ vindt u
ook een interview met Yaron Kaldenbach, waarin u wat meer zicht krijgt op de
achtergrond van deze website en persoonlijke drijfveren.
05-03-2012 >
Scorehulp D-KEFS Trail Making Test
Onder ‘Overige tests’ vindt u nu
ook een Scorehulp voor de Trailmaking Test (TMT) uit de D-KEFS batterij.
10-02-2012
> Accreditatie cursus drie
jaar verlengd
De cursus is voor een aantal
postacademische (her)registraties geaccrediteerd, maar voor sommige
registraties was de accreditatie (bijna) verlopen. Vandaag is bekend geworden
dat ook voor de komende drie jaar de verschillende registratiecommissies hebben
geoordeeld dat de cursus voldoet aan hun kwaliteitscriteria en op
puntentoekenning mag rekenen. Onder ‘Cursus’ leest u de details.
14-01-2012
> Bedrukte enveloppen om ruwe
testgegevens efficiënt te archiveren
Onder ‘Downloads’ vindt u een
kant-en-klaar voorbeeld van een bedrukte enveloppe om ruwe testgegevens uniform
te archiveren. Dit kost de onderzoekers minder tijd, voorkomt dat er
vermeldingen vergeten worden waardoor een dossier niet meer terug te vinden is
en maakt het zoeken makkelijker.
24-12-2011
> Artikel determinanten van
studiesucces
Onder ‘Downloads’ vindt u een
artikel over de determinanten van studiesucces. Consciëntieusheid en
intrinsieke motivatie blijken meer variantie te verklaren dan intelligentie.
24-12-2011
> Artikel beweging en effect
op leerprestaties
Onder ‘Downloads’ vindt u een
artikel over de effecten van bewegen op leerprestaties.
17-12-2011
> Artikel Pameijer geplaatst
(OPP)
Onder ‘Overige Tests’ is een
artikel geplaatst van Noëlle Pameijer ( u waarschijnlijk bekend van de
‘handelingsgerichte diagnostiek’), over de rol van een ontwikkelingsperspectief
(OPP) binnen het onderwijs.
01-12-2011
> Aanpassing van downloads of
publicatie op uw eigen site
In 2006 ben ik begonnen met het
delen van allerlei vakinhoudelijke bestanden met vakgenoten in het land. De
keerzijde van gratis delen blijkt dat een klein deel van de gebruikers daarmee
ook zonder toestemming de vrijheid neemt om de inhoud van de bestanden aan te
passen, via hun eigen website verder te verspreiden of de bronvermelding weg te
laten waardoor de indruk wordt gewekt dat het materialen zijn die men zelf
heeft ontwikkeld. Dit is uiteraard onwenselijk. Om deze reden is er op de
webpagina’s met downloads onderaan een toelichtende tekst geplaatst.
21-11-2011
> Evaluatieschema Emoties
& Gedrag toegevoegd
Onder ‘Downloads’ kunt u een
bruikbaar evaluatieschema (weekschema met smileys) downloaden, handig als
registratieformulier of in te passen in een beloningsprogramma.
18-11-2011
> Signaleringsplan toegevoegd
Onder ‘Downloads’ kunt u een mooi
uitgewerkt voorbeeld van een Signaleringsplan downloaden, een handig format
voor iedereen die er wel eens mee werkt of dat vanaf nu gaat doen.
18-11-2011
> Kleine omissie Scorehulp
1.14 hersteld
Een oplettende gebruiker merkte
op dat bij het WNV-werkblad bij de oudste groep (vanaf 8 jaar) in het vakje
‘Naam onderzoeker’ per abuis de naam van het kind werd vermeld. Dit is
hersteld.
13-11-2011
> Updates: WISC-III Scorehulp
1.14, Beslisboom 2012 / Decision Tree 2012
Onder ‘WISC-III’ is per heden de
nieuwste versie van de Scorehulp (1.14) te downloaden, net als de nieuwste
versie van de Beslisboom. Er is nu ook een Engelse vertaling daarvan, de
‘WISC-III Decision Tree’. Na het uploaden bleek er in de waarschuwing op het
SON-R 6-40 werkblad een foutje te staan (de sd van 3 werd ten onrechte vermeld
als 10, wat juist voor de WNV geldt). Binnen enkele uren is dit hersteld.
Scorehulpversies die voor 23:00 uur zijn gedownload, bevatten deze omissie
(geen consequenties voor gegeven ‘uitslagen’), in dat geval even opnieuw
downloaden.
06-11-2011
> Nieuwe artikelen geplaatst
Onder ‘Overige tests’ zijn
interessante artikelen geplaatst die een met de WISC-III/WAIS-III gemeten
relatie aantonen tussen het ontwikkelingen in het tienerbrein (MRI) en
ontwikkelingen in verbale en performale capaciteiten.
11-09-2011
> WPPSI-III subtest
beschrijvingen & artikel
Onder ‘Overige tests’ is een
bestand toegevoegd met beschrijvingen van de meetpretenties van alle WPPSI-III
subtests. Tevens is op dezelfde webpagina een reactie van de auteur van de KAIT
toegevoegd op een eerder geplaatst artikel over uiteenlopende scores van
individuen op verschillende IQ-tests.
20-08-2011
> Nieuwe artikelen geplaatst
Onder ‘Overige tests’ is een
interessant artikel toegevoegd over de onwenselijkheid van het gebruik van de
term ‘hoogbegaafdheid’ en onder ‘Publicaties kunt u een artikel lezen over ‘de
dictatuur van het IQ’, gepubliceerd in De
Groene Amsterdammer.
10-05-2011
> 75e cursusdag in
Leiden
Vandaag werd voor de opleiding
tot gz-psycholoog en Orthopedagoog Generalist NVO in Leiden alweer de 75e
cursusdag verzorgd over intelligentieonderzoek bij kinderen en adolescenten
(RINO Leiden/Rotterdam i.s.m. PDBO-Randstad). Sinds de start in 2006 is de
cursus bijgeschaafd en verder ontwikkeld aan de hand van de actualiteit en
feedback. Heeft u interesse in een cursus, dan vindt u onder ‘Cursus’ meer
informatie.
09-05-2011
> Nieuw: de WPPSI-III
Toelichting voor Ouders!
Er is nu ook een toelichting voor
ouders, bij wiens kind een WPPSI-III is afgenomen, te downloaden onder ‘Overige
tests’.
09-05-2011
> Updates: WISC-III Scorehulp
1.13, WISC-III Toelichting voor Ouders/Jeugd, WISC-III Profielhypothesen
Alle updates zijn te downloaden
onder ‘WISC-III’.
25-04-2011
> Instructieformulier Beery 6e
editie verschenen
In 2010 verscheen alweer de 6e
editie van de handleiding van de Beery, een Engelstalige neuropsychologische
test. Onder ‘Overige Tests’ vindt u de nieuwste samengevatte Nederlandstalige
instructie, die de 5e editie uit 2004 opvolgt.
Verder zijn er in de lay-out van
deze website dingen verbeterd en onder meer een artikel over de
onbetrouwbaarheid van IQ-tests voor indicatiestelling toegevoegd.
14-12-2010
> WISC-III updates verschenen
Per vandaag zijn er van een
aantal WISC-III bestanden updates verschenen: de Scorehulp 1.12, de
Profielhypothesen, de Beslisboom en de Toelichting voor Ouders. Nieuw is de
Toelichting voor Jeugd. De bestanden zijn te downloaden onder ‘WISC-III’.
23-11-2010
> Apollo Praktijk
CRKBO-gecertificeerd (erkend als onderwijsinstelling)
Vandaag is Apollo Praktijk door
het Centrum Post Initieel Onderwijs Nederland (www.cpion.nl)
geauditeerd en op alle toetsingscriteria positief geëvalueerd. Dat betekent dat
Apollo Praktijk per heden officieel erkend is als onderwijsinstituut en wordt
opgenomen in het Centraal Register Kort Beroepsonderwijs (www.crkbo.nl). De Belastingdienst stelt opname
in dit register als eis om onderwijs vrijgesteld van BTW te mogen aanbieden
(conform Europese BTW-richtlijn). Iedereen die niet als onderwijsinstituut is
erkend en als zodanig in het CRKBO opgenomen, moet per 1 juli 2010 19% BTW op
hun cursusaanbod in rekening brengen. Door deze erkenning hoeft er geen BTW aan
cursisten te worden doorberekend. De CRKBO-erkenning wordt afgegeven wanneer
aan strenge kwaliteitseisen wordt voldaan.
06-11-2010
> Scorehulp 1.12 in december
verwacht
Voor het einde van het jaar en
sneller dan gepland zal de WISC-III Scorehulp 1.12 worden uitgebracht, omdat
blijkt dat in het WPPSI-III werkblad voor de jongste leeftijd (2+3 jaar) de
cellen om gegevens in te voeren abusievelijk beveiligd tegen bewerken (en
daarmee onbruikbaar) zijn. Tevens zal in de 1.12 onder meer de toevoeging komen
dat voor de WISC-III ook scores van meerdere metingen in één grafiek kunnen
worden weergegeven waardoor er visueel makkelijk te zien is hoe een hertest
zich verhoudt tot een eerdere afname.
06-11-2010
> WISC-III Toelichting voor
Jeugd in de maak
Enkele jaren geleden verscheen de
WISC-III Toelichting voor Ouders. Momenteel ben ik vergevorderd met de WISC-III
Toelichting voor Jongeren. Jongeren die geïnteresseerd zijn in de uitslag van
het onderzoek maar begrijpelijkerwijs moeite hebben met het begrijpen van de
Toelichting voor Ouders, hebben dan een speciaal voor hen ontwikkeld
alternatief.